अभय शर्मा – परिवारको सदस्यको उपचारको क्रममा काठमाडौँको चाबहिल नजिकैको एक निजी अस्पताल जानुपर्ने भयो। डाक्टरसँगको परामर्शपछि औषधि लेखियो, र म अस्पतालभित्रकै फार्मेसीमा औषधि किन्न गएँ। औषधि लिएर बिलिङ गर्दा बिल हातमा परेपछि मैले सोधेँ, “बीमा दाबी गर्नुपर्ने बिल हो, तपाईंले बिरामीको नाम किन सोध्नुभएन?” फार्मेसीका कर्मचारीले दायाँ भित्तामा टाँसिएको सानो अक्षरको सूचना देखाउँदै भने,… Continue reading
चितवनको नाममा सारा मिडिया एक साथ कसरी चिप्लिए ?
फागु पूर्णिमा (होली) नेपालमा क्षेत्र अनुसार फरक फरक समयमा मनाउने गरिन्छ। सरकारले हिमाली तथा पहाडी जिल्लामा होली मनाउन बिहीबार र तराई मधेशका जिल्लाहरुमा होली मनाउन शुक्रबार विदा दिएको थियो। यति कुरा त सबैलाई थाहा भएकै हो। तर आज भएभरका मिडिया एकसाथ चितवनका नाममा चिप्लिएको देख्दा अनौठो लाग्यो। चितवनमा सरकारले हिजै विदा दिएको थियो। तर मिडियाले… Continue reading
अनलाइनखबर, रातोपाटी अनि कान्तिपुरसमेत बारम्बार झुक्किने एउटा फोटो
उहिले सन्ध्याकालीन पत्रिकाहरुको जमानामा हकरले दुर्घटनामाकृष्णप्रसाद भट्टराई ठहरै भनेर चिच्याइ चिच्याइ समाचार बेच्थे रे। के रैछ भनेर मान्छेलाई चासो लाग्थ्यो अनि हतार हतार किनेर पढ्थे। पढ्दा त नेता कृष्णप्रसाद भट्टराई नभएर उही नामको अर्कै सामान्य व्यक्ति हुन्थ्यो रे। झण्डै झण्डै त्यस्तै काम अहिले एआईको जमानामा भइरहेको छ। चाइनिज एआई डिपसिकले तहल्का मच्चाउँदा चर्चामा आयो यसका… Continue reading
‘नागरिक’को अडिट रिपोर्ट विश्लेषण २ : के भविष्यमा कम्पनी बन्द हुने जोखिम छ?
नेपालमा अहिलेसम्म आइपिओ बेचेर सर्वसाधारण पनि हिस्सेदार भएको एउटै मात्र मिडिया कम्पनी छ- नेपाल रिपब्लिक मिडिया जसले नागरिक राष्ट्रिय दैनिक, नागरिकन्युज अनलाइन पोर्टल, रिपब्लिका अङ्ग्रेजी राष्ट्रिय दैनिक र माइरिपब्लिका अनलाइन पोर्टल चलाउने गर्छ। कम्पनीको वार्षिक अडिट रिपोर्ट गएको डिसेम्बर अन्तिममा प्रकाशन गरिएको थियो। त्यस अनुसार पहिलो ब्लग जनवरीमा लेखिएको थियो (छुटाउनु भएको भए पढ्नुस्- ‘नागरिक’को… Continue reading
फेसबुकको एउटा रहस्यमय पेज जसले एक वर्षमा झण्डै २० लाख रुपैयाँ खर्च गरिसक्यो
न राजनीतिक दल, न कुनै विदेशी संस्था, न कुनै व्यापारिक संस्था- तर फेसबुकको एउटा रहस्यमय पेजले साढे १९ लाख रुपैयाँभन्दा बढीको विज्ञापन खर्च गरिसक्यो। तर यो पेज कसको? किन? के कुनै लुकेको शक्ति नेपालमा जनमत बदल्न खोज्दैछ? फेसबुक एड लाइब्रेरीमा देखिएका चकित पार्ने तथ्यहरू, अज्ञात सञ्चालकहरू, र विज्ञापनमा लुकेको सन्देश— आउनुस् तथ्याङ्क विश्लेषण गर्दै यो… Continue reading
के नेताहरू सर्वसाधारणभन्दा बढी बाँच्छन्? तथ्यांकले के भन्छ?
सर्वसाधारण नेपालीको जीवन कस्तो हुन्छ? संघर्षमय। नेताहरूको जीवन? विशेष सुविधा, स्वास्थ्य उपचार, सुरक्षित वातावरण। तर, के यसले उनीहरूको आयुमा असर पार्छ? आउनुस् देशको शासनसत्ता चलाएका (प्रधानमन्त्री र राजा) को आयु र सर्वसाधारण नेपालीको औसत आयुबीच कति फरक छ? तथ्याङ्कमा हेरौँ।
‘बिक्दै नबिक्ने पत्रिका’ टिक्छ कि टिक्दैन त?
‘राजधानी’ दैनिक आज ‘सफल’ भयो। यसले छाप्ने कुनै पनि समाचार वा विचारको चर्चा नै हुँदैन थियो। पोहोर बिना सूचना पत्रिका छापिन बन्द हुँदा पनि कसैलाई मतलब थिएन, पछि फेरि छापिन थाल्दा पनि कसैले चासो दिएको थिएन। सबले बेवास्ता गरेको त्यही पत्रिकाको भाउ ५० रुपैयाँ पुग्यो भनेर आज सामाजिक सञ्जालमा हल्लीचल्ली छ फेरि। किन्दै नकिन्ने पत्रिकाको… Continue reading
अङ्ग्रेजी नबुझेका रिपोर्टरले लेखेको समाचार भाइरल भएपछि नागरिकन्युजलाई लाज छोप्न समेत गाह्रो :)
आइपिओ निकालेर सर्वसाधारणलाई समेत मालिक बनाइसकेको कम्पनी नेपाल रिपब्लिक मिडियाको अनलाइन न्युजपोर्टल ‘नागरिकन्युज’ले गरेको गैरजिम्मेवार पत्रकारिताको एउटा उदाहरण हिजो देखियो। पत्रकारिताका विद्यार्थीहरुले कालान्तरमा यसलाई नागरिकको ‘ज्ञवाली-ट्रम्प काण्ड’का रुपमा याद गर्नेछन्। नागरिकन्युजले एउटा गलत समाचार गलत शीर्षकसहित लेखेर भाइरल बनायो, त्यसपछि गल्ती नस्वीकारिकन, सुटुक्क सच्याएर पाठकलाई उल्लु बनायो। भएको के थियो, आउनुस् विस्तारमा बुझौँ।
सामाजिक सञ्जाल नियन्त्रण ऐन, २०८१ – नेताहरुलाई बचाउने विधेयक
प्रस्तावना: नेपालको महान लोकतान्त्रिक इतिहासमा अर्को स्वर्णीम अध्याय थप्दै, हाम्रो सम्माननीय नेताहरूको पवित्रता, इज्जत, र असल चरित्रलाई बचाउन अपरिहार्य “सामाजिक सञ्जाल नियन्त्रण ऐन, २०८१” पारित गर्नुपरेको छ। यो ऐनको मुख्य उद्देश्य भनेको जनताका मुख सिल गर्नु, आलोचना बन्द गराउनु, अनि “नेता भनेको नै सत्यको अवतार हो” भन्ने सिद्धान्तलाई कानूनी मान्यता दिनु हो।
समाचार आयो- राजस्व विभागको सफ्टवेयर ह्याक, साँच्चै हो र? आखिर भएको के हो ?
“राजस्व विभागको सफ्टवेयर ह्याक गरी राजस्व रकम हेरफेर गरेको आरोपमा दुई जना पक्राउ” हिजो यो शीर्षक र व्यहोराका समाचार धेरै वटा न्युजपोर्टलहरुमा आयो। ठ्याक्कै यही हेडलाइन नेपाल समाचारपत्रको न्युजपोर्टल न्युजअफनेपालमा थियो भने यस्तै खालको समाचार प्रशासन र अर्थसरोकार लगायत अन्य न्युजपोर्टलहरुमा पनि थिए। टेकपानाले भने भाटभटेनीको कर प्रणाली ह्याक गरेको शीर्षक बनाएको थियो। आज कान्तिपुरको… Continue reading
‘रासस’को समाचारले उब्जाएको अन्यौल, राससले लेख्यो भन्दैमा जे पनि छाप्दिने? क्रसचेक गर्न नपर्ने ?
यो तलको स्क्रिनसट कान्तिपुरमा छापिएको तर कान्तिपुरका रिपोर्टरले नभई रासस अर्थात् राष्ट्रिय समाचार समितिका रिपोर्टरले लेखेको समाचार हो। राससमा अदालत हेर्ने छुट्टै रिपोर्टर छ । त्यति मात्रै होइन, राससका रिपोर्टर कालिका खड्का संवैधानिक तथा कानूनी पत्रकार मञ्चको बहालवाला अध्यक्ष समेत हो । बाइलाइन नरहेकोले यो समाचार उनले लेखिन् वा लेखिनन् त्यो त थाहा हुने कुरा… Continue reading
एउटा भुस्याहा कुकुरको आँखाबाट: मायाकुमारीको कथा
त्यो बिहान अलि चिसो थियो। बिहानको पहिलो सूर्यको झुल्कोलाई पछ्याउँदै म सडकतिर दौडिरहेको थिएँ। पेटमा भोक थियो, मनमा अभाव थियो। अचानक, ठूलो हल्ला भयो। मान्छेहरूको चिच्याहट, गाडीहरूको हर्न, र एकथरी डरभित्र लुकेको आक्रोश। मेरो कान ठाडा भए। केही पर, मैले देखेँ—एक ठूलो कालो भैँसी। उसका आँखा टिलपिल गर्दै थिए। त्यही आँखाबाट डर, पीडा, र अन्तिम… Continue reading
के हो समानुपातिक मतको ‘थ्रेसहोल्ड’भनेको? बढाउँदा के हुन्छ? अहिलेकै अवस्थामा कसको कति सिट हुन्थ्यो?
आजको पत्रिकामा तपाईँले ‘निर्वाचन कानुन संशोधनको तयारी भइरहेको र ५ प्रतिशत ‘थ्रेसहोल्ड’ प्रस्ताव’ गरिएको समाचार पढ्नुभयो होला। यो भनेको के हो? यो कानुन संशोधन गर्दा कसलाई के असर गर्छ? अहिलेकै जति मत ल्याएको भए अहिलेको प्रतिनिधि सभामा कसले कति सिट पाउँथे, कुन दललाई कति फाइदा र कुन दललाई कति घाटा हुन्थ्यो, आउनुस् यो बारेमा सरल… Continue reading
‘नागरिक’को अडिट रिपोर्ट : बक्यौताको समस्याले कम्पनीको भविष्य जोखिममा
नेपालको पहिलो र एक मात्र पब्लिक मिडिया कम्पनी नेपाल रिपब्लिक मिडिया (NRM) को गत मंसिरमा भएको वार्षिक साधारण सभाको विवरण सार्वजनिक भएको छ। पहिले भए कुनै पनि मिडिया कम्पनीको यस्ता हरहिसाब पारदर्शी हुँदैन थियो। तर अब झण्डै ४५ प्रतिशत सेयरधनी पब्लिक भएपछि सबै सार्वजनिक गर्न कानुनले पनि बाध्य बनाउँछ। घाटामा गइरहेको कम्पनीको आइपिओ निकाल्न नपाइने… Continue reading
कान्तिपुरको वाइडबडी मेनन्युज काण्डको थप शल्यक्रिया : यी हुन् ब्लन्डर तथा सिल्ली मिस्टेकहरु
‘कान्तिपुर’ले इस्वी संवतको नयाँ वर्ष २०२५ को पहिलो दिन छापेको न्युजमा सर्सर्ती हेर्दा देखिएका दुई गल्तीबारे हिजै ब्लग लेखिसकेको थिएँ। आजको अङ्कमा गल्ती सच्याउनुको साटो त्यही गलत तथ्यमा टेकेर सम्पादकीय लेखेको देखेपछि त्यो न्युजलाई फेरि मिहीन रुपमा पढी हेरेको त अहो…अझै यति धेरै ब्लन्डर अनि सिल्ली मिस्टेकहरु रहेछन् कि फेरि अर्को ब्लग लेख्न बाध्य भइयो।… Continue reading
‘कान्तिपुर’को मेन न्युजमै गल्ती : अमेरिकी अदालतले नगरेको फैसला ‘मिडिया’ले नै गरिदिएको?
कान्तिपुरले इस्वी संवतको नयाँ वर्षको पहिलो दिन छापिएको मेन न्युजमै केही गम्भीर गल्ती गरेको छ। वाइडबडीको घूसमध्ये आधा अर्ब सिंगापुर र दुबईबाट व्यवस्थापन शीर्षकको मातृका दाहालको बाइलाइनको समाचारमा नेपाल एयरलाइन्सले सन् २०१६/१७ तिर दुई थान वाइडबडी जहाज खरीद गर्ने क्रममा भएको घोटालाबारे विवरण छ। जहाजका लागि भुक्तानी गरेको रकम आयरल्यान्ड पुगेपछि घूस सिंगापुर र दुबईसमेत… Continue reading
सुजिता काण्ड : कान्तिपुरका प्रधान सम्पादकको ५ बूँदे स्पष्टीकरणले स्पष्ट पार्न नसकेका ५ विषय
अस्ति मंगलबार मैले नपढे आधा जिन्दगी खेर जाने ‘कान्तिपुर’को यो समाचारको चिरफार गरी हेर्दा…ब्लग लेखेको थिएँ। पढ्न छुटाउनु भएको भए यहाँ क्लिक गरी पढ्नुहोला। आज त्यही समाचारको बारेमा कान्तिपुरका प्रधान सम्पादक उमेश चौहानले ५ बूँदे स्पष्टीकरण लेखेका छन्। छापिएको छ चौथो पेजको ‘सम्पादकलाई चिठी’ स्तम्भमा। पत्रकारितामा रुचि छ अझ पत्रकारिताकै विद्यार्थी हुनुहुन्छ भने यो पढ्नुभएन… Continue reading
नपढे आधा जिन्दगी खेर जाने ‘कान्तिपुर’को यो समाचारको चिरफार गरी हेर्दा…
हिजो सोमबार तपाईँले ‘कान्तिपुर’को छैटौँ पेजमा छापिएको एउटा समाचार पढ्नुभो ? अचेल कसले पत्रिका किनेर पढ्छ र भन्नुहोला। ल भैगो नि त, अनलाइनमा भए पनि पढ्नुभो ? पढ्नुभएको छैन भने तपाईँको आधा जिन्दगी खेर जाने खतरा हुन्छ है। यति रमाइलो समाचार पनि नपढ्ने? पढ्ने बित्तिकै यो ब्लग लेख्न हात चिलाइसकेको थियो तर हिजो लेख्नै भ्याइएन।… Continue reading
एनपिएलको चर्चासँगै प्रेस प्रिमियर लिग : नेपालमा पत्रकारहरूको अक्सन भयो भने ? :)
क्रिकेटको नेपाल प्रिमियर लिग (एनपिएल) चर्चा अहिले चुलीमा पुगेको छ। यसले खेलकुदमा उत्साह र मनोरञ्जनको नयाँ आयाम थप्दैछन्। तर, के यी लिगका शैलीहरू पत्रकारिता क्षेत्रमा पनि लागू गर्न सकिन्छ? सोचौं त, यदि नेपालमा पत्रकारहरूको पनि अक्सन गरेर “प्रेस प्रिमियर लिग” (पीपीएल) को आयोजना गरियो भने कस्तो रमाइलो होला?
एआईले समेत पत्याएन शतप्रतिशत नाफा गरेँ भन्ने ‘नागरिक’को डिभिडेन्ड दिने ‘गफ’
आइपिओ जारी गरी नेपालको एक मात्र पब्लिक मिडिया कम्पनी बन्न सफल नेपाल रिपब्लिक मिडियाले हिजो मंसिर १३ १० गते काठमाडौँमा साधारण सभा गर्यो। यसबारेमा सोही कम्पनीले छाप्ने पत्रिका नागरिक दैनिकमा आज मंगलबार पहिलो पेजमा मुख्य समाचार थियो भने आर्थिक पेजमा पूरै पेज नै यसैका लागि खर्चेको छ। तर त्यसले भ्रम पनि छरेको छ। कसरी ?… Continue reading