फेब्रुअरी महिनाको एक बिहान, मैले लगभग एक वर्ष बाँकी रहेको पासपोर्टको म्याद नवीकरण गर्न काठमाडौँको जिल्ला प्रशासन कार्यालय पुगेँ। अनलाइन फारम भरेर लाइनमा बसेपछि, मैले सोचेको थिएँ कि यो प्रक्रिया छिट्टै सकिन्छ। तर पहिलो झ्यालमै रोकिएँ—अनलाइन फारमको प्रिन्ट नभएको, एक वर्षभन्दा बढी म्याद भएको, र कर्मचारीका असहज प्रश्नहरूले मलाई स्तब्ध बनाए। मैले नवीकरण प्रक्रियाका जटिलताहरू, असहज प्रश्नहरूको उत्तर दिनुपर्ने, र खाजा ब्रेकको समयमा सेवा बन्द हुने लगायतका थुप्रै पाठ सिक्दै थिएँ, जब मलाई थाहा भयो कि अझै धेरै कुरा बाँकी छन्…
