बुधबार बिहानै धेरैले नसोचेको घटना आइलाग्यो। नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा सत्ता साझेदार नेपाली कांग्रेसका नेता एवं पूर्व गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँण घरबाटै पक्राउ परे। विरलै हुने यस्तो घटनाका बेला छिनछिनको अपडेट थाहा पाउन अनलाइनमा अडियन्सको ओइरो लाग्छ। तर हतपतको काम लतपत त गर्न भएन नि। आज केही अनलाइनहरुको समाचार पढ्दा यस्तै देखियो।
नेपालमा पहिलो पटक निजी मिडियाको हरहिसाब पारदर्शी रुपमा सार्वजनिक, के-के देखियो?
नेपालमा दुई किसिमका छापा मिडिया थिए- एउटा सरकारी, अर्को निजी लगानीको**। निजी लगानीका नाफा कमाउने उद्देश्य राखेका मिडिया कम्पनीले कति लगानी गरे, कति कमाए, कति गुमाए- केही पनि सार्वजनिक हुँदैन। तर पहिलो पटक एउटा निजी मिडिया कम्पनी- नेपाल रिपब्लिक मिडिया (नागरिक दैनिकको प्रकाशन संस्था) को हरहिसाब पारदर्शी भएको छ। तर यो उसले चाहेर होइन, बाध्यताले।… Continue reading
च्याटजीपीटी आउनुअघिको कथा : जब रोबोटलाई प्रधान सम्पादक बनाइयो
यो कथा मैले पहिलो पटक कोरोना भाइरसको संक्रमण हुँदा आइसोलेसन बेडमा बसी लेखेको थिएँ। साढे दुई वर्षअघि शिलापत्रमा प्रकाशन हुँदा एआई यति सहज र प्रभावकारी भइसक्या थिएन। अहिले त च्याटजीपीटीमा विज्ञप्ति राखिदियो भने उसले खुरुखुरु गज्जबको समाचार बनाइदिन्छ। यो विषयमा समाचार लेख भन्यो भने आफै लेखिदिन्छ। त्यतिबेला चाहिँ दिमागमा रोबोट भन्ने मात्र आएछ। त्यसैले रोबोटलाई… Continue reading
कानुन व्यवसायीसँग पत्रकारले पैसा लिएको आरोपपछि उठेको बहस
जापानमा बसे पनि नेपाल र नेपाली पत्रकारिता बारे ट्विट गरिरहने अनन्त कोइरालाले बिहीबार चार वटा ट्विटसहितको एउटा लहरो पत्रकारहरु माझ खुब चर्चाको विषय बन्यो। लहरोको विषय उनले लेखेका थिए – फेरि पत्रकार र हप्ता असुलीका कुरा। कुरो के रहेछ भनेर बुझी हेर्दा हिन्दी फिल्ममा खुब चर्चामा आउने ‘हफ्ता वसूली’को जस्तो नभई अलि बेग्लै किसिमको घटना… Continue reading
सर्वोच्चको आदेश पढ्न नजान्दा लाजै भएछ नाम चलेका अनलाइनहरुलाई
शुक्रबार अनलाइनहरु हेर्नुभएको भए एउटा समाचार पढेर तिरिमिरीझ्याइँ भयो होला पाठकहरुलाई। कुन समाचार ? पोखरा महानगरपालिका वडा नम्बर १८ को मतगणनासम्बन्धी एउटा मुद्दामा सर्वोच्च अदालतले गरेको आदेशसम्बन्धी समाचार। सर्वोच्चले गरेको अन्तरकालीन अन्तरिम आदेश पढ्न नजान्दा अनलाइनखबर, नेपालप्रेस, लोकान्तर जस्ता अनलाइनहरु नराम्रोसँग चिप्लिए। यति नराम्रोसँग चिप्लिए कि बिचरा ती अनलाइनहरुका सम्पादकलाई लाजै भएछ। चिप्लिएर लडे पनि… Continue reading
जहाज सकुशल, पत्रकारिता दुर्घटनामा !
फ्लाइदुबईको एउटा जहाज सोमबार काठमाडौँबाट उडेको केही समयमा प्राविधिक खराबी आयो। केही समयमा नै जहाजले समस्या समाधान भएको जनाउ दिँदै गन्तव्यतर्फ लाग्यो। जहाज सकुशल थियो तर पत्रकारिता भने दुर्घटनामा पर्यो। मनगढन्ते समाचारको बाढी आयो। हेरौँ केही उदाहरण
रामेश्वरलाई जोगाएर रविलाई मात्र मुछ्ने समाचार लेख्ने कान्तिपुरका पत्रकारले दिएको चुनौतिमा मेरो जवाफ
रवि लामिछानेलाई मुछेर ‘कान्तिपुर’ले लेखेका तीन वटा ‘मेन न्युज’ ले लुकाएका महत्त्वपूर्ण विषय शीर्षकको ब्लग अप्रिल २० मा माइसंसारमा प्रकाशित भएपछि समाचारका लेखकद्वय मातृका दाहाल र जयसिंह महराको नाम राखिएको ११ सय शब्दको एउटा ‘नन युनिकोड फन्ट’ मा लेखिएको वर्ड फाइल अप्रिल २२ मा मेरो जिमेलमा आइपुग्यो। मातृका दाहालको इमेलबाट पठाइएको सो इमेलको शीर्षकमा ‘हाम्राे… Continue reading
रवि लामिछानेलाई मुछेर ‘कान्तिपुर’ले लेखेका तीन वटा ‘मेन न्युज’ ले लुकाएका महत्त्वपूर्ण विषय
नोट : ‘फ्याक्ट चेक’ र ‘ब्लग’ अलग विधा हुन्। ब्लगमा आफ्नो विचार हुन्छ। तलको सामग्री ‘फ्याक्ट चेक’ नभई कान्तिपुरका एक पाठक राजन अधिकारीले कान्तिपुरका समाचारहरु पढेर उठाएका प्रश्नसहितको ब्लग हो। राजन अधिकारी/@ADH_RAJAN कान्तिपुरले पछिल्लो एक हप्तामा तीन वटा मेन न्युज र एउटा सम्पादकीय लगातार एउटै विषयमा लेखेको छ, जसको केन्द्रमा थिए-राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति तथा… Continue reading
वैशाख १ मा मात्र फूल्ने फूल? समाचार पढ्नुभो? साँचो कुरा थाहा पाउन अब यो पनि पढ्नुस् है
हरेक नयाँ वर्षको दिन वैशाख १ मात्र फूल्ने फूलको बारेमा समाचार पढ्न पाइन्छ। यस पटक पनि रुटिन अफ नेपाल बन्ददेखि रिपोर्टर्स नेपाल, नेपालखबर जस्ता अनलाइनमा यसबारे लेखिए। खास कुरा थाहा पाउन यो पुरानो ब्लग यहाँ दोहोर्याइएको छ। यो वर्षमात्र होइन पछिल्ला केही वर्षदेखि हरेक वैशाखको पहिलो दिन मिडियामा एउटा समाचार आउने गर्छ- नयाँ वर्षको पहिलो… Continue reading
ढाकाको सांसद पद के हुन्छ? ‘एक अधिकारी’को कुरा पत्याउने कि कानुनको ?
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले दुर्गा प्रसाइँसँग दुई करोड मागेको अडियो काण्डपछि आफ्ना समानुपातिक सांसद ढाकाकुमार श्रेष्ठलाई कारबाही गरेको छ। आज आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा उनको साधारण सदस्यता खारेज गरेको र फलस्वरुप सांसद पद खारेज भई रिक्त स्थानमा बिन्दबासिनी कंसाकारलाई निर्वाचित गर्न प्रक्रिया अघि बढाउने जानकारी दिइयो। तर मिडियामा भने समानुपातिक सांसदलाई हटाउने प्रक्रिया सहज नभएको भन्दै समाचारहरु… Continue reading
सावधान, अनलाइनखबरको नाममा अर्को फिसिङ लिङ्क फेसबुकमा
अनलाइनखबरको नाममा फेरि एउटा अर्को फिसिङ लिङ्क फेसबुकमा देखिएको छ। सावधान, त्यो लिङ्कले पासो थापेको हो। त्यसमा भएको पासोमा परेर तपाईँले .rar फाइल खोल्नुभयो भने तपाईँ जोखिममा पर्नुहुनेछ। हेर्दा भने त्यो दुरुस्तै अनलाइनखबर जस्तै देखिन्छ।
राष्ट्रिय गान शब्दबाट सुरु भएर शब्दबाटै अन्त्य हुनुपर्ने ओलीको दावी सही हो?
पूर्व प्रधानमन्त्री तथा नेकपा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले नेपालको राष्ट्रिय गानमा रहेको अगाडिको धून हटाउनु पर्ने माग गर्दै राष्ट्रिय गान शब्दबाट सुरु हुने र शब्दबाट अन्त्य हुने दावी गरे। चैत २२ गते अखिल नेपाल पिछडा वर्ग महासंघको प्रथम महाधिवेशनको उद्घाटन कार्यक्रममा बोल्दै उनले राष्ट्रिय गानका ‘अगाडि सिंगार बटार गरेर अर्काे म्युजिक अगाडि हाल्ने, अर्काे… Continue reading
च्याटजीपीटी भन्दा यसकारण खतरा छन् नेपालका ‘रोबोट’ पत्रकार
च्याटजीपीटी अहिले विश्वमै चर्चाको विषय बनेको छ। मान्छे हैन मेसिनको बुद्धिले काम गर्छ यसमा। अरु क्षेत्रमा मात्र नभई पत्रकारितामा पनि यसको प्रभाव पर्ने विश्लेषण भइरहेको छ। एउटा विज्ञप्ति दिएर च्याटजीपीटीलाई समाचार लेख भन्यो भने यसले खुरुखुरु समाचार लेखिदिन्छ। अलि फरक गरेर लेख भन्यो भने पहिलेको भन्दा भाषा फरक गरी खर्रर लेखिदिन्छ। तर नेपालका पत्रकार भने… Continue reading
ऋणीको घरमा सुरक्षा गार्ड राख्दा लोकान्तरमा छापिएको समाचार छुमन्तर… गायब !
अपडेट : ब्लग प्रकाशित भएपछि गायब भएको समाचार पुनः साइटमा देखिएको छ। तपाईँहरुलाई थाहै होला- नेपालमा एउटा यस्तो बैँक छ जसले आफूलाई साथी भएको बताउँछ। राम्रो पनि हाम्रो पनि भन्छ। त्यस्तो राम्रो, हाम्रो, साथीको समाचार एउटा अनलाइनबाट सुटुक्कै गायब भो। कुरो झापाको हो। दमक नगरपालिकाका एक ऋणीले समयमा किस्ता नतिरेको भन्दै एनएआईसी एसिया बैंकले घरमा… Continue reading
१८ औँ वर्षमा माइसंसार : प्रिय पाठकका नाममा ९ बूँदे पत्र
माइसंसार सुरु भएको आज १८ वर्ष पूरा भएको अवसरमा यो यात्रामा साथ दिने प्रिय पाठकका नाममा ९ बूँदे पत्र : १) ‘ल है मेरो पनि ब्लगिङ सुरु भयो’ शीर्षकमा सन् २००५ को आजकै दिन (अप्रिल ६) मा माइसंसारमा ब्लग लेख्न सुरु गरिएको थियो। तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रले संकटकाल लगाएको त्यतिबेला थाहा थिएन, यो यात्रा कहाँसम्म जाने… Continue reading
स्वर्णिम वाग्लेको नछापिएको समाचारको स्क्रिनसट र बङ्ग्याइएको भनाई भाइरल
के तपाईँले पनि सामाजिक सञ्जालमा डा. स्वर्णिम वाग्लेले ‘रवि लामिछाने भनेको बि.पी हो भन्ने ठानेर मैले नेपाली काँग्रेस छाडे’ भनेको भनेर लेखिएका पोस्टहरु देख्नुभएको छ? एउटा भाइरल सामग्रीमा त अनलाइनखबरको भेरिफाइड फेसबुक पेजमा प्रकाशित समाचार जस्तो पनि देखिन्छ। यो विषयमा नेपालफ्याक्टचेकले फ्याक्ट चेक गरेको छ। हाम्रो तथ्य जाँचका क्रममा यस्तो पोस्ट अनलाइनखबरमा प्रकाशन भएको देखिएन।… Continue reading
एनसेलले आत्तिँदै सबै पत्रिका र अनलाइनमा विज्ञापन दिनुको कारण यस्तो रहेछ
आइतबार पत्रिकाहरु हेर्नुभएको भए याद गर्नुभयो होला- एनसेलको एउटा विज्ञापन प्राथमिकताका साथ छापिएको। पत्रिकाहरु मात्र होइन, प्रमुख अनलाइनहरुमा पनि एनसेलले यस्तै गरी विज्ञापन राखेको थियो। विज्ञापन मात्र हेर्दा केही पनि बुझिन्न। सार्वजनिक सूचना शीर्षकको यो विज्ञापनमा कुनै समाचारको विषयमा कम्पनीको असन्तुष्टि हो भन्ने बुझिन्छ। तर कुन समाचार हो र केको खण्डन गरिएको हो, बूँदागत रुपमा… Continue reading
कामु प्रधानन्यायाधीशकहाँ साहु-सम्पादकहरुको ‘ब्रेकफास्ट मिटिङ’, के हो रहस्य?
मिडियाका ‘साहु-सम्पादक’हरुको एक समूह एक बिहान न्यायपालिका प्रमुखको निवासमा पुगेर ब्रेकफास्ट मिटिङ गरेको ब्रेकिङ न्युज तपाईँहरुले कतै देख्नुभो? अहँ, पक्कै देख्नुभएन। यसलाई यसरी बुझ्नुस्- नेपालमा मिडियाले सबैको समाचार लेख्छ, तर मिडियाकै बारेमा केही लेख्दैन। लेख्न चाहँदैन। लेख्न सक्दैन। राज्यको चौथो अङ्गका रुपमा सम्मान गरिएको मिडियाका साहु-सम्पादकहरु अर्को अङ्गकोमा जानु न्युजको हिसाबले महत्त्वकै कुरा हो। तर… Continue reading
टिकटकको भाइरल भिडियो : ‘सिआइडी’ले पठाओ राइडरलाई चिट काटेको हो?
केही दिनअघिदेखि टिकटकमा एउटा भिडियो खुबै भाइरल भएको छ। भिडियोमा सादा पोशाकमा रहेकी एक महिलाले एक स्कुटर चालकको चिट काट्दै गरेको देखिन्छ। एक मिनेट ३८ सेकेन्डको यो भिडियोमा ‘बिचरा पठाउ दाइ’, र ‘हाम्रो नेपालमा के हुँदैछ, cid रे, यसरी चिट काट्न पाइन्छ???’ लेखिएको छ। यसबारे नेपालफ्याक्टचेकमा फ्याक्टचेक भइसकेको छ। छुटाउनु भएको भए यता हेर्न सक्नुहुन्छ।
रवि लामिछाने प्रकरणमा चुकिरहेको राज्य, अनि साथसाथै मिडिया
राजन अधिकारी/@ADH_RAJAN रवि लामिछानेको नेपाली नागरिकता सम्बन्धी विवाद संसद सदस्य हुन मिल्ने कि नमिल्ने विषयलाई केन्द्रमा राखेर सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासले टुंग्याइसकेको छ। रवि अहिले न सांसद छन्, न सरकारमा छन्। दलगत रुपमा उनी सभापति रहेको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले प्रचण्ड सरकारलाई समर्थन गरिरहेको अवस्था छ जुन उनी सांसद हुँदैदेखिको निरन्तरता हो। जहाँसम्म राहदानी सम्बन्धी विवाद… Continue reading