भरत कोइराला – संघीय राजधानी काठमाडौंबाट प्रसारण हुने चल्तीको टेलिभिजनमा पोखराबाट काम गर्ने एकजना बहिनीले तलब नपाएको ९ महिना भयो । त्यसअघि उनी पोखराकै एउटा टेलिभिजनमा काम गर्थिन् । महिना बितेपछि तलब हात लाग्थ्यो, आफू र परिवारको गर्जो टारेकी थिइन् उनले । देशभर नाम चलेको टेलिभिजनमा काम गर्ने अवसर पाउँदा उनी पछि हट्ने कुरै भएन… Continue reading
Category: समाचार/विचार
राष्ट्रिय जनगणनामा धर्मको तथ्याङ्कले के देखाउँछ ? हेर्नुस् ७ डेटा भिजुअलाइसेन
प्रत्येक १० वर्षमा हुने राष्ट्रिय जनगणनाको तथ्याङ्क २०७८ सालमै लिइएको थियो। तर यसको पूर्ण नतिजा आउन भने बाँकी नै थियो। अरु विषयको तथ्याङ्क सार्वजनिक गरिए पनि जातजाति, भाषा र धर्मको तथ्याङ्क आउन भने ढिला भइरहेको थियो। अस्ति जेठ १९, २०८० मा बल्ल यसको पनि तथ्याङ्क सार्वजनिक गरियो। त्यसमध्ये धर्मको तथ्याङ्कमा देखिएका केही रोचक तथ्यलाई समावेश… Continue reading
२० वटा ‘संस्थान’ हैन, यी निकाय हुन् खारेज हुन लागेका
आज बजेट भाषणको दिन तपाईँहरुले अनलाइन मिडियाहरु हेर्नुभएको भए याद गर्नुभयो होला, २० वटा संस्थान खारेज गर्ने शीर्षकमा आएका समाचार। सेतोपाटीदेखि अनलाइनखबर र रातोपाटीलगायतका प्रमुख अनलाइनहरुले पनि यस्तो समाचार हालेका थिए। व्यस्तताका कारण बजेट भाषण लाइभ हेर्न पाइएन, सोसल मिडियामा अनलाइन मिडियाका सामग्रीहरुको हेडलाइन हेर्दा २० वटा संस्थान खारेज गरिने समाचार देखियो। अहो, २०-२० वटा… Continue reading
नागरिक IPO सिरिज ३ : घाटा भइरहेको पत्रिका ‘पब्लिक’ कम्पनी, नाफा हुनसक्ने अनलाइन चैँ ‘प्राइभेट’ ?
२०२३ अप्रिल १० अर्थात् गत वर्षको चैत २७ गते नागरिक दैनिकको अनलाइन संस्करण नागरिकन्युज (हाल nagariknews.nagariknetwork.com) को पुछारमा एउटा सानो परिवर्तन गरियो। धेरैले यसलाई ‘नोटिस’ नै गरेका थिएनन्। तर हेर्दा सानो देखिए पनि यसमा लुकेको छ ठूलो विषय। सर्वसाधारणमा IPO जारी गरेर पब्लिक बन्न लागेको एउटा कम्पनीका सञ्चालकले आफ्नो निजी फाइदाका लागि केसम्म गर्न सक्छन्… Continue reading
भुटानी शरणार्थी प्रकरण : मिडियामा ‘इन्फर्मेसन ओभरफ्लो’ले अलमलमा हुनुहुन्छ? पढ्नुस् जान्नै पर्ने केही विषय
अहिले एकदमै चर्चामा रहेको नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरण। के तपाईँले साँच्चिकै यो प्रकरण बुझ्नु भएको छ? कि ठूला मिडिया वा सोसल मिडियाको हेडलाइनको लहलहैमा लाग्नुभाछ? अहिले प्रहरीले गरिरहेको अनुसन्धानको पृष्ठभूमि सबैले बुझ्न अति नै आवश्यक छ। यसलाई हाइलाइट गरिरहँदा यस प्रकरणमा सक्कली भुटानी शरणार्थीसमेत छन् है। यो नभूलौँ। यस प्रकरणबारे मिडियामा इन्फर्मेसन ओभरफ्लो भइरहेको छ।… Continue reading
कसरी फैलिएको रहेछ काठमाडौँमै भएकी आरजु देउवा सिङ्गापुर पुगेको हल्ला?
के तपाईँले सोसल मिडियामा प्रतिनिधि सभा सदस्य तथा पूर्व प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाकी पत्नी आरजु राणा देउवा पक्राउ पर्ने डरले भारत हुँदै सिङ्गापुर भागेको खबर देख्नुभएको छ? पख्नुस्, नझुक्किनुस्। उनी सिंगापुरमा हैन, काठमाडौँमै छिन्। मैले आज (शुक्रबार) दिउँसो भेटेर भिडियो नै खिचेको छु। यो विषयमा नेपालफ्याक्टचेकबाट हामीले बिहानै फ्याक्टचेक लेखिसकेका थियौँ। छुटाउनु भएको भए पढ्नुस्- के… Continue reading
पूर्व गृहमन्त्री पक्राउ पर्दा अनलाइनहरुका पाँच अलमल
बुधबार बिहानै धेरैले नसोचेको घटना आइलाग्यो। नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा सत्ता साझेदार नेपाली कांग्रेसका नेता एवं पूर्व गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँण घरबाटै पक्राउ परे। विरलै हुने यस्तो घटनाका बेला छिनछिनको अपडेट थाहा पाउन अनलाइनमा अडियन्सको ओइरो लाग्छ। तर हतपतको काम लतपत त गर्न भएन नि। आज केही अनलाइनहरुको समाचार पढ्दा यस्तै देखियो।
नेपालमा पहिलो पटक निजी मिडियाको हरहिसाब पारदर्शी रुपमा सार्वजनिक, के-के देखियो?
नेपालमा दुई किसिमका छापा मिडिया थिए- एउटा सरकारी, अर्को निजी लगानीको**। निजी लगानीका नाफा कमाउने उद्देश्य राखेका मिडिया कम्पनीले कति लगानी गरे, कति कमाए, कति गुमाए- केही पनि सार्वजनिक हुँदैन। तर पहिलो पटक एउटा निजी मिडिया कम्पनी- नेपाल रिपब्लिक मिडिया (नागरिक दैनिकको प्रकाशन संस्था) को हरहिसाब पारदर्शी भएको छ। तर यो उसले चाहेर होइन, बाध्यताले।… Continue reading
जहाज सकुशल, पत्रकारिता दुर्घटनामा !
फ्लाइदुबईको एउटा जहाज सोमबार काठमाडौँबाट उडेको केही समयमा प्राविधिक खराबी आयो। केही समयमा नै जहाजले समस्या समाधान भएको जनाउ दिँदै गन्तव्यतर्फ लाग्यो। जहाज सकुशल थियो तर पत्रकारिता भने दुर्घटनामा पर्यो। मनगढन्ते समाचारको बाढी आयो। हेरौँ केही उदाहरण
रामेश्वरलाई जोगाएर रविलाई मात्र मुछ्ने समाचार लेख्ने कान्तिपुरका पत्रकारले दिएको चुनौतिमा मेरो जवाफ
रवि लामिछानेलाई मुछेर ‘कान्तिपुर’ले लेखेका तीन वटा ‘मेन न्युज’ ले लुकाएका महत्त्वपूर्ण विषय शीर्षकको ब्लग अप्रिल २० मा माइसंसारमा प्रकाशित भएपछि समाचारका लेखकद्वय मातृका दाहाल र जयसिंह महराको नाम राखिएको ११ सय शब्दको एउटा ‘नन युनिकोड फन्ट’ मा लेखिएको वर्ड फाइल अप्रिल २२ मा मेरो जिमेलमा आइपुग्यो। मातृका दाहालको इमेलबाट पठाइएको सो इमेलको शीर्षकमा ‘हाम्राे… Continue reading
वैशाख १ मा मात्र फूल्ने फूल? समाचार पढ्नुभो? साँचो कुरा थाहा पाउन अब यो पनि पढ्नुस् है
हरेक नयाँ वर्षको दिन वैशाख १ मात्र फूल्ने फूलको बारेमा समाचार पढ्न पाइन्छ। यस पटक पनि रुटिन अफ नेपाल बन्ददेखि रिपोर्टर्स नेपाल, नेपालखबर जस्ता अनलाइनमा यसबारे लेखिए। खास कुरा थाहा पाउन यो पुरानो ब्लग यहाँ दोहोर्याइएको छ। यो वर्षमात्र होइन पछिल्ला केही वर्षदेखि हरेक वैशाखको पहिलो दिन मिडियामा एउटा समाचार आउने गर्छ- नयाँ वर्षको पहिलो… Continue reading
ढाकाको सांसद पद के हुन्छ? ‘एक अधिकारी’को कुरा पत्याउने कि कानुनको ?
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले दुर्गा प्रसाइँसँग दुई करोड मागेको अडियो काण्डपछि आफ्ना समानुपातिक सांसद ढाकाकुमार श्रेष्ठलाई कारबाही गरेको छ। आज आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा उनको साधारण सदस्यता खारेज गरेको र फलस्वरुप सांसद पद खारेज भई रिक्त स्थानमा बिन्दबासिनी कंसाकारलाई निर्वाचित गर्न प्रक्रिया अघि बढाउने जानकारी दिइयो। तर मिडियामा भने समानुपातिक सांसदलाई हटाउने प्रक्रिया सहज नभएको भन्दै समाचारहरु… Continue reading
एनसेलले आत्तिँदै सबै पत्रिका र अनलाइनमा विज्ञापन दिनुको कारण यस्तो रहेछ
आइतबार पत्रिकाहरु हेर्नुभएको भए याद गर्नुभयो होला- एनसेलको एउटा विज्ञापन प्राथमिकताका साथ छापिएको। पत्रिकाहरु मात्र होइन, प्रमुख अनलाइनहरुमा पनि एनसेलले यस्तै गरी विज्ञापन राखेको थियो। विज्ञापन मात्र हेर्दा केही पनि बुझिन्न। सार्वजनिक सूचना शीर्षकको यो विज्ञापनमा कुनै समाचारको विषयमा कम्पनीको असन्तुष्टि हो भन्ने बुझिन्छ। तर कुन समाचार हो र केको खण्डन गरिएको हो, बूँदागत रुपमा… Continue reading
उपराष्ट्रपति निर्वाचनबारे ‘सेतोपाटी’ समाचार : बिहान ३ जना उम्मेदवार, साँझ ४ जनाको मतपरिणाम
आज भएको उपराष्ट्रपति निर्वाचनमा रामसहायप्रसाद यादव निर्वाचित भएका छन्। उनी बारा-२ बाट जनता समाजवादी पार्टीबाट निर्वाचित प्रतिनिधिसभा सदस्य थिए। यसपालि उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनमा भद्रगोल गरियो। सुरुमै प्रमुख निर्वाचन आयुक्तले महिलाको मात्र उम्मेदवारी दर्ता गर्न निर्देशन दिएको समाचार मिडियाले राखे। तर त्यस्तो समाचार राखेको भोलिपल्ट पुरुषको उम्मेदवारी दर्ता भएको समाचार त्यही मिडियामा आए। यसबारे ब्लग छुटाउनु भएको… Continue reading
सन्दीपको नाममा नभएको विश्व रेकर्ड बनाइदिने मिडिया जसले गल्ती स्वीकारेन
१२ खेलमा ११ जितका साथ अविश्वसनीय रुपमा एकदिवसीय क्रिकेट विश्वकपको ग्लोबल क्वालिफायर्समा पुग्ने क्रममा फ्यानहरु भावुक हुनु स्वभाविक हो। तर फ्यान मात्र होइन, नेपाली मिडिया पनि यति साह्रो भावुक भइदिएछन् कि हुँदै नभएको कुरा पनि समाचारका रुपमा लेख्न पछि परेनन्। हिजो एउटा त्यस्तै घटना भयो। युएईविरुद्धको हिजोको खेल नेपालले डकवर्थ लुइस नियम अनुसार जित्यो। तर… Continue reading
उपराष्ट्रपति चुनावको नसुल्झिएका पाँच रहस्य !
भोलि चैत ३ गते उपराष्ट्रपति छान्न मतदान हुँदैछ। यसका लागि निर्वाचन आयोगले प्रतिनिधि सभाका सदस्यहरुले प्रयोग गर्ने रातो रङको र प्रदेश सभाका सदस्यहरुले प्रयोग गर्ने हरियो रङको फोटोसहितको नमूना मतपत्रसमेत सार्वजनिक गरिसकेको छ। नमूना मतपत्रका अनुसार उपराष्ट्रपति पदका लागि तीन महिला र एक पुरुषबीच प्रतिस्पर्धा हुनेछ। हो, यो नसुल्झिएको रहस्य यही उम्मेदवारीमा छ।
शपथमा ‘प्रतिज्ञा’ हैन ‘प्रतिक्षा’ गर्ने राष्ट्रपति
आजदेखि देशले नयाँ राष्ट्रपति पाएको छ। रामचन्द्र पौडेल गणतन्त्र नेपालका तेस्रो राष्ट्रपतिको कार्यभार सम्हालेका छन्। कार्यभार सम्हाल्नुअघि उनले कामु प्रधान न्यायाधीश हरिकृष्ण कार्कीबाट शपथ लिए। शपथ लिने समारोहको टेलिभिजनमा लाइभ हेरिरहेका दर्शकले भने रमाइलो दृश्य हेर्न पाए।
रवि लामिछानेविरुद्धको मुद्दामा ३३ पेजको आदेशको पूर्णपाठ सजिलै बुझ्नुस् १२ बूँदामा
सर्वोच्च अदालतले रवि लामिछानेविरुद्ध परेको मुद्दामा माघ १३ गते गरेको आदेशको पूर्ण पाठ एक महिना नाघेपछि आज सार्वजनिक गरेको छ। यो त्यही आदेश थियो जसका कारण बहालवाला उपप्रधानमन्त्री तथा गृहमन्त्रीको पद मात्रै हैन चितवनबाट सांसद निर्वाचित भएको हैसियत समेत गुमाउन परेको थियो। ३३ पेजको यो आदेशको पूर्णपाठलाई सजिलै बुझ्नका लागि १२ बूँदा यहाँ प्रस्तुत छ।
प्रदेशको नाम : कोशी कि कोसी ? वाग्मती कि बागमती ?
अन्ततः हिजो बल्ल नेपालका सातै प्रदेशको न्वारन सकिएको छ। पहिलो प्रदेश सभाले कार्यकाल पूरा गरेर नयाँ प्रदेश सभा बनेपछि मात्र प्रदेश १ को नाम कोशी राखियो। सात प्रदेशमा कोशी, बागमती, गण्डकी, लुम्बिनी र कर्णाली पहिलेकै अञ्चलका नाम रहे भने सुदूरपश्चिम त्यतिबेलाको विकास क्षेत्रको नाम थियो। मधेश प्रदेशले मात्रै पहिचानका आधारमा नाम राख्यो। हिजो प्रदेश १… Continue reading
मन्त्रीको राजीनामा स्वीकृत कसले गर्यो? संविधानमा छैन, मिडिया आफैले !
आइतबार अनलाइन मिडिया चहार्नुभएको भए एउटा समाचार देख्नुभयो होला- राप्रपाका मन्त्रीहरुले दिएको राजीनामा स्वीकृत भएको छ। पत्याउनु भो ? वास्तवमा यो सही होइन। नेपालको संविधानमा मन्त्रीहरुको राजीनामा स्वीकृत/अस्वीकृत गर्ने प्रावधानै छैन। समाचार लेख्नेले संविधान नपढ्नाले यस्तो हालत भएको हो। संविधान मै नभएको कुरा लेखेपछि राजीनामा स्वीकृत पनि मिडियाले नै गरेको मान्नु पर्यो !