केही दिनअघि ‘पशुपति क्षेत्रमा देखिएको नौलो बिरालो’ शीर्षकमा शिलापत्र अनलाइनमा प्रकाशित फोटो समाचारले ध्यान खिच्यो। वन्यजन्तुमा रुचि राख्ने र काम गर्ने भए पछि यस्ता समाचारले आकर्षित गरी हाल्छ। समाचारमा क्लिक गरेँ, अन्य जानकारीहरू पनि पढेँ तर ती जानकारीहरूमा विश्वस्त हुन् सकिनँ। समाचारमा लेखिएका यी प्रसंगहरु कति सत्य, कति गफ छन् ? आउनुस् तलका जानकारीहरु पढौँ।
Category: मिडिया
फ्याक्ट चेक : दीपक मनाङ्गे जसलाई मुख्यमन्त्रीले हैन, मिडियाले मात्र मन्त्री बनाएका रहेछन्
अघिल्लो प्रदेश सभाको कार्यकालमा मन्त्री भएका दीपक मनाङ्गे उर्फ राजीव गुरुङ यस पटक पनि मन्त्री बनेको समाचार तपाईँहरुले मिडियामा देख्नुभएको थियो ? पत्याउनु भएको थियो? अनलाइनखबरदेखि उज्यालोसम्म- नाम चलेका नचलेका सबै अनलाइनहरुले लेखेको थियो यो समाचार। तर बुझ्नु पर्ने कुरा के हो भने प्रदेशमा मन्त्री बनाउने काम मुख्यमन्त्रीको हो, मिडियाको होइन। गण्डकी प्रदेशका मुख्यमन्त्रीले दीपक… Continue reading
नागरिक IPO सिरिज २ : कम्पनीको उद्देश्य नै नरहेको विषयमा जनताबाट पैसा उठाएर खर्च गर्न मिल्छ ?
नेपाली मिडियाको इतिहासमै पहिलो पल्ट कुनै मिडिया कम्पनीको शेयर सर्वसाधारणका लागि बिक्री हुँदैछ। आज वैशाख ३१ गतेदेखि वैदेशिक रोजगारमा रहेका नेपालीहरु र कम्पनीका कर्मचारीहरुका लागि बिक्री खुला भएको छ भने सर्वसाधारणका लागि जेठ २६ गतेदेखि बिक्री खुला हुन लागेको छ। योसँगै कम्पनीको विवरणपत्र पनि सार्वजनिक भएको छ। नेपाली मिडिया कसरी सञ्चालन हुन्छ, यसको आर्थिक हरहिसाब,… Continue reading
पूर्व गृहमन्त्री पक्राउ पर्दा अनलाइनहरुका पाँच अलमल
बुधबार बिहानै धेरैले नसोचेको घटना आइलाग्यो। नक्कली भुटानी शरणार्थी प्रकरणमा सत्ता साझेदार नेपाली कांग्रेसका नेता एवं पूर्व गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँण घरबाटै पक्राउ परे। विरलै हुने यस्तो घटनाका बेला छिनछिनको अपडेट थाहा पाउन अनलाइनमा अडियन्सको ओइरो लाग्छ। तर हतपतको काम लतपत त गर्न भएन नि। आज केही अनलाइनहरुको समाचार पढ्दा यस्तै देखियो।
कानुन व्यवसायीसँग पत्रकारले पैसा लिएको आरोपपछि उठेको बहस
जापानमा बसे पनि नेपाल र नेपाली पत्रकारिता बारे ट्विट गरिरहने अनन्त कोइरालाले बिहीबार चार वटा ट्विटसहितको एउटा लहरो पत्रकारहरु माझ खुब चर्चाको विषय बन्यो। लहरोको विषय उनले लेखेका थिए – फेरि पत्रकार र हप्ता असुलीका कुरा। कुरो के रहेछ भनेर बुझी हेर्दा हिन्दी फिल्ममा खुब चर्चामा आउने ‘हफ्ता वसूली’को जस्तो नभई अलि बेग्लै किसिमको घटना… Continue reading
सर्वोच्चको आदेश पढ्न नजान्दा लाजै भएछ नाम चलेका अनलाइनहरुलाई
शुक्रबार अनलाइनहरु हेर्नुभएको भए एउटा समाचार पढेर तिरिमिरीझ्याइँ भयो होला पाठकहरुलाई। कुन समाचार ? पोखरा महानगरपालिका वडा नम्बर १८ को मतगणनासम्बन्धी एउटा मुद्दामा सर्वोच्च अदालतले गरेको आदेशसम्बन्धी समाचार। सर्वोच्चले गरेको अन्तरकालीन अन्तरिम आदेश पढ्न नजान्दा अनलाइनखबर, नेपालप्रेस, लोकान्तर जस्ता अनलाइनहरु नराम्रोसँग चिप्लिए। यति नराम्रोसँग चिप्लिए कि बिचरा ती अनलाइनहरुका सम्पादकलाई लाजै भएछ। चिप्लिएर लडे पनि… Continue reading
सावधान, अनलाइनखबरको नाममा अर्को फिसिङ लिङ्क फेसबुकमा
अनलाइनखबरको नाममा फेरि एउटा अर्को फिसिङ लिङ्क फेसबुकमा देखिएको छ। सावधान, त्यो लिङ्कले पासो थापेको हो। त्यसमा भएको पासोमा परेर तपाईँले .rar फाइल खोल्नुभयो भने तपाईँ जोखिममा पर्नुहुनेछ। हेर्दा भने त्यो दुरुस्तै अनलाइनखबर जस्तै देखिन्छ।
च्याटजीपीटी भन्दा यसकारण खतरा छन् नेपालका ‘रोबोट’ पत्रकार
च्याटजीपीटी अहिले विश्वमै चर्चाको विषय बनेको छ। मान्छे हैन मेसिनको बुद्धिले काम गर्छ यसमा। अरु क्षेत्रमा मात्र नभई पत्रकारितामा पनि यसको प्रभाव पर्ने विश्लेषण भइरहेको छ। एउटा विज्ञप्ति दिएर च्याटजीपीटीलाई समाचार लेख भन्यो भने यसले खुरुखुरु समाचार लेखिदिन्छ। अलि फरक गरेर लेख भन्यो भने पहिलेको भन्दा भाषा फरक गरी खर्रर लेखिदिन्छ। तर नेपालका पत्रकार भने… Continue reading
ऋणीको घरमा सुरक्षा गार्ड राख्दा लोकान्तरमा छापिएको समाचार छुमन्तर… गायब !
अपडेट : ब्लग प्रकाशित भएपछि गायब भएको समाचार पुनः साइटमा देखिएको छ। तपाईँहरुलाई थाहै होला- नेपालमा एउटा यस्तो बैँक छ जसले आफूलाई साथी भएको बताउँछ। राम्रो पनि हाम्रो पनि भन्छ। त्यस्तो राम्रो, हाम्रो, साथीको समाचार एउटा अनलाइनबाट सुटुक्कै गायब भो। कुरो झापाको हो। दमक नगरपालिकाका एक ऋणीले समयमा किस्ता नतिरेको भन्दै एनएआईसी एसिया बैंकले घरमा… Continue reading
कामु प्रधानन्यायाधीशकहाँ साहु-सम्पादकहरुको ‘ब्रेकफास्ट मिटिङ’, के हो रहस्य?
मिडियाका ‘साहु-सम्पादक’हरुको एक समूह एक बिहान न्यायपालिका प्रमुखको निवासमा पुगेर ब्रेकफास्ट मिटिङ गरेको ब्रेकिङ न्युज तपाईँहरुले कतै देख्नुभो? अहँ, पक्कै देख्नुभएन। यसलाई यसरी बुझ्नुस्- नेपालमा मिडियाले सबैको समाचार लेख्छ, तर मिडियाकै बारेमा केही लेख्दैन। लेख्न चाहँदैन। लेख्न सक्दैन। राज्यको चौथो अङ्गका रुपमा सम्मान गरिएको मिडियाका साहु-सम्पादकहरु अर्को अङ्गकोमा जानु न्युजको हिसाबले महत्त्वकै कुरा हो। तर… Continue reading
कोर्ट रिपोर्टिङको बिजोग भाग २ : रविको नागरिकताबारे सर्वोच्चको आदेश पढ्न नजान्दा ‘नागरिक’ यसरी चुक्यो
नेपाली मिडियामा कोर्ट रिपोर्टिङ कति सतही रुपमा गरिन्छ, फैसलामा हुँदै नभएको कुरालाई कसरी समाचार बनाएर लेखिन्छ भन्ने बारे ब्लग लेख्ने जमर्को गर्दै गर्दा पहिलो भागमा तपाईँले बालबालिकासम्बन्धी मुद्दामा नजिर बन्ने गरी सर्वोच्च अदालतको बृहत् पूर्ण इजलासले गरेको फैसला बुझ्दै नबुझी नेपालप्रेसले कसरी समाचार लेखेको थियो भन्ने बारे लेखिएको ब्लग छुटाउनुभएको भए यहाँ क्लिक गरी पढ्नुस्। … Continue reading
कोर्ट रिपोर्टिङको बिजोग : फैसला नबुझी कसरी समाचार लेखिन्छ, हेर्नुस् ‘नेपालप्रेस’को नमूना
२०२३ मार्च १५ मा नेपालप्रेसको ट्विटर ह्यान्डलबाट एउटा ट्विट भयो, जसमा लेखिएको थियो- ‘जघन्य र गम्भीर कसूरका आरोपी नाबालिग पुर्पक्षका बेला परिवारसँग बसेको समयलाई पनि सजायसरह घटाउनू’। यो ट्विटमा एउटा समाचारको लिङ्क थियो जसको शीर्षक थियो- ‘११ वर्षे बालकलाई हत्यारा ठहर गर्ने फैसलाले पूर्ण वृहत इजलाससम्म पुगेको सर्वोच्च अदालत’। मुख्य हेडलाइनको मुनि ट्विटमा लेखिएकै कुरा… Continue reading
उपराष्ट्रपति निर्वाचनबारे ‘सेतोपाटी’ समाचार : बिहान ३ जना उम्मेदवार, साँझ ४ जनाको मतपरिणाम
आज भएको उपराष्ट्रपति निर्वाचनमा रामसहायप्रसाद यादव निर्वाचित भएका छन्। उनी बारा-२ बाट जनता समाजवादी पार्टीबाट निर्वाचित प्रतिनिधिसभा सदस्य थिए। यसपालि उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनमा भद्रगोल गरियो। सुरुमै प्रमुख निर्वाचन आयुक्तले महिलाको मात्र उम्मेदवारी दर्ता गर्न निर्देशन दिएको समाचार मिडियाले राखे। तर त्यस्तो समाचार राखेको भोलिपल्ट पुरुषको उम्मेदवारी दर्ता भएको समाचार त्यही मिडियामा आए। यसबारे ब्लग छुटाउनु भएको… Continue reading
सन्दीपको नाममा नभएको विश्व रेकर्ड बनाइदिने मिडिया जसले गल्ती स्वीकारेन
१२ खेलमा ११ जितका साथ अविश्वसनीय रुपमा एकदिवसीय क्रिकेट विश्वकपको ग्लोबल क्वालिफायर्समा पुग्ने क्रममा फ्यानहरु भावुक हुनु स्वभाविक हो। तर फ्यान मात्र होइन, नेपाली मिडिया पनि यति साह्रो भावुक भइदिएछन् कि हुँदै नभएको कुरा पनि समाचारका रुपमा लेख्न पछि परेनन्। हिजो एउटा त्यस्तै घटना भयो। युएईविरुद्धको हिजोको खेल नेपालले डकवर्थ लुइस नियम अनुसार जित्यो। तर… Continue reading
सेनाको कीर्तिमानको समाचारमा राससले मिडियाकै मादल यसरी बजाइदिएछ
आज शिवरात्रि, सेना दिवस पनि। सेना दिवसको दिन सैनिक मञ्च टुँडिखेलमा रमझम हुने गर्छ। यसपालि अलि फरक गरेछ सेनाले। ५५५ वटा मादल एकैचोटी बजाएर विश्व कीर्तिमानै राखेको भन्दै मिडियाहरुमा समाचार आयो। अधिकांश मिडियामा त्यो समाचार सरकारी समाचार एजेन्सी राष्ट्रिय समाचार समिति (रासस)ले पठाएको रहेछ। तर राससको समाचार आँखा चिम्लेर हाल्दा राससले मिडियाकै मादल बजाइदिएको जस्तो… Continue reading
‘गुगल गर्न बिर्सँदा’ अन्नपूर्ण पोस्टको सम्पादकीयमै गल्ती
अन्नपूर्ण पोस्टले १७ पुस २०७९ को अङ्कमा एउटा सम्पादकीय लेखेको छ। जसको शीर्षक छ- शासनमै छ फजुल खर्च। सम्पादकीयको अन्तिम अनुच्छेदमा लेखिएको छ- ‘डिल्लीराज खनाल संयोजकत्वको आयोगको सुझाव थियो— मन्त्रालयको संख्या १६ बनाऊ। थुप्रै मन्त्रालयहरू यस्ता छन्, जसलाई गाभ्न सकिन्छ। विभाग ३५ वटामात्रै बनाउने र महाशाखाहरू पनि ३ देखि ५ वटा बनाउने र एउटा मन्त्रालयमा… Continue reading
समाचार नपढी हेडलाइन हालेपछि नयाँ पत्रिकालाई लाज, अनलाइनमा चाहिँ यस्तो चलाखी
आजको नयाँ पत्रिका हेर्नुभएको छ भने एउटा समाचारले तपाईँको ध्यान पनि तान्यो होला। शीर्षक छ- ४८ वर्षपछि फाइनलमा अर्जेन्टिना। बिचरा नयाँ पत्रिकालाई त्यही हेडलाइनले आज निकै लाज भएको हुनुपर्छ। किनभने हेडलाइन गलत छ। सन् २०१४ मा जर्मनी र अर्जेन्टिनाबीच फाइनल खेल भएको र जर्मनीले उपाधि जितेको तपाईँ हामी धेरैले बिर्सेकै छैनौँ। नेपालका अर्जेन्टिनी फ्यानहरुले हारको… Continue reading
मिडियाको गल्ती : राप्रपालाई समानुपातिकमा १७ सिट बाँड्ने ‘नागरिक’ले ‘घण्टी’लाई दियो ७ मात्रै
समानुपातिकको सिट हिसाब निकाल्दा मिडियाले जोडघटाउ बिर्सेर भद्रगोल नागरिक राष्ट्रिय दैनिकको आज (२० मंसिर २०७९) को पहिलो पेजमा ‘समानुपातिकतर्फ १३ लाख मत खेर’ शीर्षकको समाचार छापिएको छ। सो समाचारको ‘क्यारीओभर’ पेज २ मा गरिएको छ। त्यसमा लेखिएको एउटा वाक्यमा ध्यान गयो। लेखिएको थियो- हालसम्मको मत परिणामअनुसार एमालेले करिब ३४ सिट, कांग्रेसको ३२, माओवादी केन्द्रले १४,… Continue reading
झापामा हुँदै नभएको बाघले आतंक मच्चाएको त्यो समाचार..
झापामा हात्ती आतंकबारे त समाचार निकै आउँछ। तर बाघ भेटिएको वा बाघले आतंक मच्चाएको खबर याद गर्नुभएको छ? पक्कै छैन। तर एक पटक झापामा बाघ भेटिएको समाचार आएको रहेछ। त्यो पनि सरकारी समाचार एजेन्सी राससमा। हुँदै नभएको बाघ भेट्टाइदिने यो समाचार आउनुको पछाडिको कथा झन् रोचक रहेछ। अस्ति झापामा फ्याक्ट चेक बारे पत्रकारहरुसित अन्तर्क्रिया गर्न… Continue reading
समाचार पढ्दापढ्दै स्टुडियोमा बच्चा पसेपछि…
टेलिभिजनमा लाइभ समाचार पढ्दै गर्दा हुने अनौठा घटनाहरुको बारेमा युट्युबमा प्रशस्तै भिडियो हेर्न पाइन्छ। नेपाली सन्दर्भमा यस्तो उदाहरण भने विरलै पाइन्छ। भर्खरै एउटा त्यस्तै घटना भएको छ। तर यो टिभीमा नभएर रेडियोमा भएको हो। रेडियो भए पनि अचेल फेसबुकमा लाइभ हुन्छन् भिडियो। त्यही भएर दृश्यमा यस्तो हेर्ने मौका पाइएको हो। भयो के भने समाचार पढ्दापढ्दै… Continue reading