Author: राजु आचार्य

-राजु आचार्य-  आज मौसम अलि चिसो चिसो छ। घाम छैन। बादल धुम्म छ। त्यसैले दिउँसो पनि आँखा देखिरहेको छु। आजभोलि  मानिसहरू पनि आएका छैनन्। नत्र भने यतिखेर आइसक्थे। हैन, बिदा पनि होइन। आ… जे सुकै होस्। यी दुई खुट्टेहरू नआएकै जाति। हल्ला गरेर दिनभरि हैरान गर्छन्। हुनी नहुनी खान दिन्छन्। पेट दुखेर हैरान। आज भोलिका… Continue reading

– राजु आचार्य – सन् २००८ मा ब्रन्ङस चिडियाखानामा खिचिएको बाघको फाइल तस्वीर। हाल यही चिडियाखानामा रहेको बाघमा कोरोना भाइरस देखिएको छ। गत मार्च १६ देखि सर्वसाधारणको लागि बन्द गरिएको ब्रन्ङस चिडियाखाना एकाएक चर्चामा आयो। अमेरिकाको न्यूयोर्कस्थित सो चिडियाखानामा रहेको ४ वर्षीय पोथी बाघ कोरोना भाइरस संक्रमित भयो भन्ने खबरले विश्वव्यापी स्थान पायो। सो बाघको… Continue reading

राजु आचार्य/तस्विरहरू: रोहित गिरी संसारका ४ मुलुकमा मात्र हुने ‘लाटोकोसेरो तथा हुचिल उत्सव’ यसपालि स्याङ्जा जिल्लामा सम्पन्न भयो । माघ २४ र २५ मा आयोजित सो कार्यक्रममा स्थानीयको सहभागिता धेरै थियो । उत्सव सुरु हुनु अगाडी नै वरपरका विद्यालयमा गएर १४०० विद्यार्थी र शिक्षकसँग लाटोकोसेरो संरक्षणका फाइदाबारे छलफल गरिएको थियो। यो सङ्ख्या समेत गरी दुई… Continue reading

सन् २०१३ मा हुम्ला जिल्लाको लिमि उपत्यकामा राखिएका केही स्वचालित क्यामेरामध्ये एउटामा अनौठो बिरालो परेको थियो। अनुसन्धानकर्मीहरु निकै खुसी भए। करिब ४००० मिटरको उचाइ र गाउँदेखि निकै पर सो बिरालो परेको थियो। रातको समयमा परेको सो प्रजाति घर पालुवा होइन भन्नेमा ‘प्रकृतिका साथीहरू’का अनुसन्धानकर्मी ढुक्क थिए। उनीहरू यो प्रजाति यसअघि नेपालबाट अभिलेख नगरिएको ‘यूरेसिएन वाइल्ड… Continue reading

-राजु आचार्य- अस्ति भदौ २ गते काठमाडौँको सोल्टी होटलमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले एक्कासी गैँडाको प्रसंग निकाले। वन्यजन्तुसम्बन्धी वा वातावरणसम्बन्धी कुनै कार्यक्रम थिएन त्यो। एसिया प्रशान्त क्षेत्रको हवाई नियामक क्षेत्रका महानिर्देशकहरूको सम्मेलन थियो। भने, ‘एक सिङ्गे गैँडा नेपालमा मात्र पाइन्छ। यो राइनो हैन, गैँडा हो गैँडा।’ प्रधानमन्त्री ओलीले थपे, ‘यसको मौलिक नाम नबिगारौं। यो राइनो… Continue reading

-राजु आचार्य- बिरालो भन्ने बित्तिकै हामी बाघलाई रुख चढ्न सिकाउने गुरुको रूपमा हेर्छौँ । यी मामा भान्जाको कथा गाउँघर तिर निकै चल्तीमा छ । मामा (घरमा पालिने बिरालो) अहिले बस्तीमा मानिससँग बस्छ भने भान्जा (पाटे बाघ) अहिले पनि वनमै बस्छ। बाघ जस्तै वनमा बस्ने बिरालोहरू १२ प्रजातिका नेपालमा अभिलेख गरिएका छन् । यिनै मध्येको एक… Continue reading

यही साता त हो, फेसबुकमा एउटा फोटो निकै भाइरल भयो। फोटोमा पानी परेकोले रोक्न भ्यागुताको डिभोर्स गरिएको व्यहोरा लेखिएको नेपाली कागजसँगै दुई वटा भ्यागुता देखिन्छ। त्यसको केही अघि असार लागिसक्दा पनि पानी नपरेकोले मोरङमा भ्यागुताको बिहे गरिएको खबर भाइरल भएको थियो। प्राध्यापक करनबहादुर शाहलाई यस्तो समाचार देख्यो कि मरीमरी हाँसो उठ्छ। ‘विवाह चिप्ले भ्यागुताको गर्ने… Continue reading

असार १९ देखि तीन दिनसम्म पोखराको फेवाताल नजिकै नेपाल चरा उत्सव मनाइयो। चराको महत्व बुझाउन यो उत्सव गरिएको थियो। हालसम्म नेपालमा ८८७ प्रजातिका चराहरू अभिलेख गरिएका छन्। ८ प्रजातिहरू लोप भइसकेको अनुमान गरिन्छ। सन् २०१५ को प्रतिवेदन अनुसार नेपालमा १६८ प्रजातिका चराहरू दुर्लभ छन्। २० वर्ष अघि त्यो सङ्ख्या मात्र १२९ थियोl वरिष्ठ चराविद् डा.… Continue reading

वन्यजन्तुको अनुसन्धानको पछि लाग्नेहरू एकाएक घट्न थालेका छन्। वन्यजन्तुको अनुसन्धान गरेर पनि नेपालमै बस्न सकिन्छ भन्नेहरू विदेश जाने योजना बुन्न थालेका छन्। किन ? मिडियाले चर्चा गरेन। सायद चाल पनि पायो कि पाएन कुन्नि। एक वर्ष अघिको त्यो घटनापछि विकसित परिस्थिति हुन् यी। यसको कारण थियो नेपाललाई रुफर्ड स्मल ग्रान्टले कालो सूचीमा राख्नु।

पोखरा बजारबाट नजिकै रहेको काँहुडाँडाको सौन्दर्य प्रचारप्रसारको अभावमा गुमनाम रहेको छ। वर्षमा गरिने एउटा महोत्सवपछि यो ठाउँको वास्तै गरिन्न। समुन्द्र सतहबाट करिब १४०० मिटरको उचाइमा रहेको यो क्षेत्रमा यतिखेर गुराँस फुलेको छ। कोटमा महादेवको मन्दिर छ। धरहरा चढेर पोखरा उपत्यका हेर्न सकिन्छ। अन्नपूर्ण हिमसृंखला आखैंमा ठोकिएला झैँ गर्छन्। सूर्यास्त र सूर्योदयको दृश्यले यो ठाउँलाई भुल्न… Continue reading

चराहरूको चिचिरविचिर मात्र होइन यिनको प्रेम गर्ने तरिका पनि अनौठो र रमाइलो लाग्छ। कतिपय मामिलामा चराहरू मानिसभन्दा अब्बल रूपमा प्रेम प्रदर्शन गर्दछन्। च्याखुरा, कालिज, चखेवा, परेवा र ढुकुर प्रेमी पंक्षीहरुको सूचिमा पर्दछन् । संसारमा पाइने करिब १०००० तथा नेपालमा पाइने ८८७ प्रजातिका चराहरूको आ-आफ्नै प्रेम गर्ने तरिकाहरू छन्।