– मुक्ति अर्याल – प्रसिद्ध भौतिकशास्त्री अल्बर्ट बार्लेट (Prof. Albert Barlett) का अनुसार मानव इतिहासमै हाम्रो सबैभन्दा ठूलो कमजोरी भनेको गुणनको नियम अनुसार हुने वृद्धि (घातकीय वृद्धि वा exponential growth) लाई नबुझ्नु हो। अर्थात् एकको दुई, दुईको चार र चारको आठ हुने प्रक्रिया कति छिट्टै हामीलाई महसुस नै हुन नपाउँदै आकासिन पुग्छ भन्ने कुरा हामीलाई… Continue reading
Author: mysansar
महिलाले गर्ने हिंसाबाट पीडित पुरुष
-विजय ज्ञवाली- राम थापा (नाम परिवर्तन) को घर स्थिति राम्रो थिएन। विवाह भएको २ वर्षमा छोरी पनि थपिएपछि अर्थिक अभाव पूर्ति गर्न मलेसिया लागे। छोरीको भविष्य राम्रो होस् भनेर श्रीमती र छोरीलाई नेपालगञ्ज बजारमा कोठा लिएर राखेका थिए। मलेसियाको कमाईबाट मासिक केही हजार बचाएर श्रीमतीलाई पठाउँथे। ३ वर्ष मलेसिया बसेर बचाएको पैसाले नेपालगंजमा सानोतिनो व्यवसाय… Continue reading
परराष्ट्रमै पद्धतिको खोजी : ‘न प्रवक्ता भेटिन्छन्, न पोस्टिङ बुझिन्छ’
१० वर्षभन्दा लामो अवधि सहसचिव भएर बल्ल सचिव हुने क्रममा रहेका भरतराज पौड्याल परराष्ट्र मन्त्रालयमा अब्बल कर्मचारी मानिन्छन् । तर, उनी बितेको २ वर्षयता मन्त्रालयमा प्रवक्ता भएका बेला उनले २÷४ विषयमा मात्रै ‘मलाई यसबारे जानकारी छ’ भनेका थिए होलान् । अरू सबै मामलाहरू कि त उनको सूचनामै थिएन, कि भए पनि ‘यसबारे पछि सम्पर्क गर्नेछु’… Continue reading
विपश्यना अनुभव : आत्तिएर झण्डै भागेँ, पछि आफूलाई चिन्न प्रयास गरेँ
-सुदन अधिकारी- ‘बिन्ती,मलाई जान दिनु न। नत्र,म भागेर जान्छु’ खासमा म मनको शान्ति खोज्न विपश्यना गएको थिएँ। तर घन्टाघन्टामा सामाजिक सञ्जाल चलाउनुपर्ने, साथीभाइका कुरामा अनेकौँ तर्क/कुतर्क गर्नुपर्ने बानी परेको मलाई सुरु कै दिनमा औडाहा भयो। यो वातावरणमा १० दिन त के, १० घन्टापनि बस्न सक्दिन भन्ने लाग्यो। पलपल यसरी तड्पिएर मनको शान्ति खोज्नुभन्दा मलाई मेरै… Continue reading
एआई र मेसिन लर्निङको रोमाञ्चक भविष्य : यो ब्लग नवीनतम भाषा मोडेल GPT-3 मार्फत् यसरी तयार भयो
– दिवस भट्टराई – हामी बस्ने वातावरणमा कम्प्युटर र पोर्टेबल कम्प्युटर, स्मार्ट उपकरणहरू र इन्टरनेट अफ थिंग्स व्याप्त छन्। कम्प्युटर विज्ञानले विज्ञान र इन्जिनियरिङ्ग अनुशासनलाई समेट्छ। यस अनुशासनले कम्प्युटर र कम्प्युटेसनल प्रक्रियाहरू कसरी सिर्जना गर्ने भनेर अध्ययन अनुसन्धान गर्दछ। यस अन्तर्गत सिद्धान्तको अध्ययन, एल्गोरिदम र एब्स्ट्र्याक्सनका साथै प्रयोगको अध्ययन, प्रोग्रामिङ र इन्जिनियरिङ्ग दुवै पर्दछन। प्रयोगको उदाहरणमा उपयोगी उद्देश्यका… Continue reading
के-के गर्दा यौन दुर्व्यवहार हुन्छ : नबुझेको हो कि बुझ पचाएको ?
-उत्तरा घिमिरे- यौन हिंसा- हालका वर्षहरुमा सबैभन्दा बढी चर्चा गरिने विषय हो। तर अझै पनि यो विषयमा बोल्नु कि नबोल्नु भनेर हिच्किचाउनेको संख्या धेरै नै छ। यौन हिंसा र उत्पीडन भनेको बलात्कार मात्र हो भन्ने सोच धेरैमा छ। प्रतिकार गर्न नसक्ने सानी युवतीको छाती माडिनु, ढाड मुसारिनु होस् वा उनीहरुको कमजोरीको फाइदा उठाएर गरिने शारीरिक… Continue reading
हाम्रा सन्तानले कहिले ‘ह्याप्पी चासोक तङनाम’ भन्ने ?
– मिलन लिम्बू – मेरो सांस्कृतिक मूल्य मान्यताले निश्चित कुनै दिन वा छेक पारेर आमा बुबाको मुख हेर्नु पर्छ भन्दैन । मैले आफ्नो मान्ने सिद्धान्तले भौतिक रूपमा गरिने कर्म र परिणामलाई सर्वोपरि मान्दछ । तर, समाज बहुरङ्गी छ । हरेक रङ्गहरूलाई स्वीकार्नु पर्छ । स्वीकार्दै आएका छौ । विडम्बना ! हामी मिलेर बनेको समाज यस्तो बन्यो… Continue reading
मोदीपथमा लागेका अतिवादीहरुबाट नेपाललाई बचाऔँ
– नेपालडायरी/@nepaldiary – करिब २८ वर्ष पहिले (सन १९९२ को डिसेम्बर ६) बाबरी मस्जिद ध्वस्त बनाइको ठाउँमा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले अगस्त ५ मा राम मन्दिरको शिलान्यास गरे। भारतको सर्वोच्च अदालतले नौ महिनाअघि वर्षौ पुरानो मुद्दा फैसला गरेर राम मन्दिर बनाउने अनुमति दिएपछि मोदीले बाबरी मस्जिद भत्काइएको त्यही ठाउँमा राम मन्दिरको भूमिपूजा गरेका हुन्। करिब… Continue reading
अहो, मलाई कोरोना त भएन? लक्षण देखिएपछि मैले भोगेको एक हप्ते तनाव
-चिरन्जीवी खनाल- केही दिनदेखि रुघाखोकीले ग्रस्त थिएँ। लगत्तै टाउको र घाँटी दुख्न सुरु भयो। लक्षण कोरोनासँग मिल्दोजुल्दो थियो। केही दिनदेखि विभिन्न कार्यालयहरुमा पनि पुगेको थिएँ। भेटघाट धेरै जनासँग भएको थियो। दिनभरी बाहिर हुँदा खाजा पनि बहिरै खाइन्थ्यो। शंखमूलको शानदार मोमो, नयाँ बानेश्वरको सुन्दर मोमो, सिंहदरबारभित्रको क्यान्टिन र प्रहरी मेसमा खाजा खाएको थिएँ। यी सबै राजधानीमा… Continue reading
टिभीमा पत्रकारिता गर्न गएको, जिएम साब त ‘जसरी हुन्छ ठोक्नुस्’ आदेश पो दिन्छन्
-सुमन शर्मा- “कर्मचारीको पिसिआर टेस्ट गरेको खबर बाहिर गयो भने राम्रो सन्देश जाँदैन। टेलिभिजन नै सिल हुनसक्छ। के गर्ने भनेर व्यवस्थापनले तयारी गर्दैछ, तपाईँ अहिले घर जानू। यदि टेस्ट गर्ने भयो भने अफिसले तपाईंलाई बोलाउँछ। जिएम सा’बले भन्नु भा’को। हैन, पिसिआर टेस्ट गर्ने नै हो भने तपाईं टेकु जानुस र आफै गर्नुस। डाक्टर चिन्नु भएको… Continue reading
एफएमका आरजे ‘ब्रो-सिस’हरु, थाहा नभएको कुरा त नबोल्नु नि !
होम बराल– सोमबार बिहान काठमाडौँको सिटिजन एफएम सुनिरहेको थिएँ। यो एफएमको दावी पनि गजबको छ- नेपालको पहिलो भिडियो एफएम रे! एफएम भनेकै अडियो माध्यम हो। तर यो त भिडियो एफएम रे। खैर मैले चाहिँ अडियो नै सुनेको हो। बिहानको ९ बजेको समाचारपछिको कार्यक्रम बजिरहेको थियो। कार्यक्रम प्रस्तोता (आरजे भन्छन् क्यार) एक जना ‘ब्रो’ र एक… Continue reading
फैसला गर्नेको ‘चित्तमा लाग्दा’ ज्यान मुद्दाका दोषीलाई साढे ११ वर्ष कैद सजाय ‘डिस्काउन्ट’
केपी ढुंगाना (@kpdhungana) २०६८ सालको एउटा घटना अहिले २०७७ सालमा फेरि चर्चामा आएको छ। त्यो बेला घटना चर्चामा आउनुको कारण थियो- हत्यामा संलग्न व्यक्ति अनि उसले अपराध लुकाउन अपनाएको शैली। अहिले चर्चामा आउनुको कारण चैँ त्यही घटनामाथि सर्वोच्च अदालतका प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्रशमशेर राणासहितको इजलासको ‘चित्त’। प्रधानन्यायाधीश राणा अनि न्यायाधीश तेजबहादुर केसीको इजलासलाई जिल्ला अदालत काठमाडौं अनि… Continue reading
एक म्यासेजको भरमा जागिर चट !
– प्रमोद न्यौपाने (@Prmdneupane) – ‘ ……(फलानो नाम) ’, व्यवस्थापनको निर्णयअनुसार तपाईँको रोजगारी सम्झौता नवीकरण नहुने जानकारी गराइन्छ। यो सूचना दिनुपर्दा दुःखी छौं। एक ‘म्यासेजको भरमा जागिर चट ! न्यु ज २ ४ टेलिभिजनमा जेठ नलाग्दै यस्तै म्यासेजको भरमा पूर्व प्रतिवद्धता विपरित धमाधम कर्मचारी निकाल्न थालिएको थियो, सम्झौता सकिएको भन्दै। त्यसो त लकडाउन सुरु भएको… Continue reading
कथा : बाँध
-शुषमा मानन्धर- “लेखिका महोदया, कतै म तिम्रो कथाको कुनै पात्र त बनेको छैन?” होटलमा बिहान ब्रेकफास्ट लिँदा सागरले हाँस्दै प्रश्न गरेको थियो। म एक लेखिका हुँ र लेख्नेहरुसँग यस्तो प्रश्न गरिनु कुनै अस्वाभाविक पनि हैन। “पहिला पढ्नू न।” मैले कुरालाई अँध्यारैमा टुङ्ग्याएकी थिएँ। उपन्यासको बाँकी रहेको अन्तिम भाग भर्खरै लेखिसकेकी छु। मनको निकै ठूलो भार… Continue reading
कथा : मोबाइल र श्रीमती
– प्रकाश अविनाश – करिब तीन चार महिनादेखि उनको व्यवहार अनौठो देखिन थालेको थियो । खास गरी मोबाइल फोनको सन्दर्भमा । यसअघि उनको मोबाइल कहाँ रहेको हुन्थ्यो उनैलाई थाहा हुने थिएन, धेरै जसो मेरो मोबाइलबाट कल गरेर पत्ता लगाउनु पर्थ्यो । जहाँ जति बेला जसले पनि खोलेर हेर्न, गेम खेल्न, कल गर्न सक्थ्यो , किनकि… Continue reading
बाह्रखरी कथा विवाद : दोषी लेखक कि निर्णायक?
-मनीष उप्रेती- साहित्यमा ‘हजार’ नगदका पुरस्कारहरुको पनि खुबै चर्चा हुन्छ भने यो त एक लाख नगदको पुरस्कार। बाह्रखरी बुक्सले गत वर्षदेखि सुरु गरेको एक लाख नगदवाला ‘राष्ट्रव्यापी खुला आधुनिक कथा प्रतियोगिता’ यसपालि ठूलै विवादमा फँसेको छ। खासमा वैशाख १२ मा नै प्रतियोगिताको नतिजा घोषणा हुनु पर्ने थियो, तर लकडाउन भएका कारण दुई महिना पछि सारेर… Continue reading
किन बार-बार गाइन्छ नेपाली मिडियामा ‘सगुन’को गुनगान?
अहिले फेरि विभिन्न ‘नाम चलेका’ नेपाली अनलाइनमा प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्ष रुपमा ‘सगुनमा लगानी गरौं’ जनाउने किसिमका सामग्रीहरू देखा पर्न थालेका छन्। सगुनको यस्तो गुनगान गएको दुई दशकमा विभिन्न चरणमा नेपाली सञ्चार माध्यममा पटक-पटक भएको देखिँदै आइरहेको कुरा हो। तर बारम्बार अनेक चमत्कारिक दाबी गर्दै आएको यो कम्पनी के यस्तो स्तुति गाइरहने लायककै छ त? किन… Continue reading
के हामी ढुंगेयुग मै छौँ? ब्राह्मण परिवारकी बुहारी बन्दाको मेरो अनुभव
-सृष्टि शाह- रुकुम घटनाले आज हामी नेपाली मात्र नभई यो संसारमा भएका सबै मानव जातिको मुटु कामेको छ। यस्तो निन्दनीय घटना गराउने सबैलाई राज्यले कडाभन्दा कडा सजाय गरोस्। ताकि अब यही सम्झिएर फेरि जातपात र छुवाछुतको कुरा गर्न पनि मुटु कामोस्। यो संसारमा तुच्छभन्दा तुच्छ विचार भएका यी ठूलो जात भनिने मानिसहरुलाई नङ्ग्याउन एकदम जरुरी… Continue reading
रुकुम घटनाले सम्झाएको जातीय विभेद, युरोपको नेपाली समुदायमा पनि छ विभेद
-सन्तोष न्यौपाने/बेल्जियम- “तल्लो जात भएको भन्दै अरू सबैलाई बोलाए तर म र मेरो साथीलाई घरमा लगाएको पूजा कार्यक्रममा निम्तो गरेनन्। तर पछि आमाबुवाको आज्ञा भन्दै आफू चोखो बन्न खोजें उनीहरू।” बेल्जियममा बस्दै आएकी एकजना दिदीले मलाई सुनाउनुभएको कुरा हो यो। कारण- उनीहरु दमाई, कामी जातका थिए। बेल्जियममा लामो समयदेखि बस्दै आएकी मनसुवा परियारको आफ्नै दुखद… Continue reading
यी प्रमाणले देखाउँछ लिम्पियाधुरा, कालापानी र लिपुलेक हाम्रै हो
-नेपालडायरी- नेपाल–भारत–चीनको त्रिदेशीय सीमाबिन्दु लिम्पियाधुरा–कालापानी–लिपुलेक क्षेत्रको नेपाली भूमि भारतले आफ्नो नक्सामा समावेश गर्यो । जब त्यही भूमि हुँदै मानसरोवर जाने सडक भारतले उद्घाटन गर्यो, नेपालले पनि प्रत्युत्तरमा लिम्पियाधुरासहितको नयाँ नक्सा जारी गर्यो । फलस्वरूप नेपाल–भारत सीमा विवाद उत्कर्षमा पुगेको छ । सुगौली सन्धि (४ मार्च १८१६ )पछि नेपालले विधिवत् रूपमा काली नदी (महाकाली)पारिको जमिनमा आफ्नो… Continue reading