क्रिकेटको नेपाल प्रिमियर लिग (एनपिएल) चर्चा अहिले चुलीमा पुगेको छ। यसले खेलकुदमा उत्साह र मनोरञ्जनको नयाँ आयाम थप्दैछन्। तर, के यी लिगका शैलीहरू पत्रकारिता क्षेत्रमा पनि लागू गर्न सकिन्छ? सोचौं त, यदि नेपालमा पत्रकारहरूको पनि अक्सन गरेर “प्रेस प्रिमियर लिग” (पीपीएल) को आयोजना गरियो भने कस्तो रमाइलो होला?
पीपीएलको संरचना:
पीपीएलका लागि विभिन्न मिडिया हाउसहरूलाई फ्रेन्चाइज टोलीका रूपमा चयन गरिन्छ। उदाहरणका लागि:
- काठमाडौं क्रोनिकल्स
- पोखरा पब्लिकेशन्स
- धरान डिस्कोर्स
- चितवन च्याटर्स
- जनकपुर जर्नलिस्ट्स
प्रत्येक फ्रेन्चाइजले अक्सनमार्फत पत्रकारहरूलाई “खरीद” गर्नेछन्।
अक्सन प्रक्रिया:
पत्रकारहरूको अक्सनका लागि तीनवटा श्रेणी बनाइनेछ:
- स्टार पत्रकार (मार्की प्लेयर):
यहाँ प्रसिद्ध पत्रकार, जस्तै अनुसन्धानमूलक समाचार लेख्ने पत्रकार, टक शो होस्ट, न्युजएङ्करहरु समावेश हुनेछन्। प्रारम्भिक बोली नै लाखौं रुपैयाँबाट सुरु हुनेछ। उदाहरणका लागि, अघिल्लो हप्ता ठूला खुलासा गरेका कुनै पत्रकारलाई खरिद गर्न प्रतिस्पर्धा हुने पक्का छ। - फिल्ड रिपोर्टर:
ती पत्रकार, जो बाढी, पहिरो, वा निर्वाचनको रिपोर्टिङ गर्न अग्रस्थानमा खटिन्छन्। यो श्रेणीका पत्रकारहरूको बोली औसतमा सुरु हुनेछ तर तीव्र प्रतिस्पर्धा हुने सम्भावना छ। - डिजिटल क्रिएटर:
यसमा “टिकटक/रिल्स जर्नलिस्ट,” “युट्युबर” “पडकास्ट होस्ट,” र “मिम विज्ञ” पर्नेछन्।
टिम निर्माण:
हरियो चश्मा लगाउने सम्पादकदेखि सामाजिक सञ्जालका तगडा खेलाडीहरू सम्मिलित टोली बनाइनेछ।
काठमाडौं क्रोनिकल्स ले अनलाइनका भाइरल पत्रकारलाई प्राथमिकतामा राख्न सक्छ, जबकि पोखरा पब्लिकेशन्स ले फिल्ड रिपोर्टिङ विशेषज्ञमा ध्यान दिन सक्छ।
खेलका नियमहरू:
पीपीएलका पत्रकारहरूलाई फरक-फरक काममा खटाइनेछ, र उनीहरूको प्रदर्शनका आधारमा रेटिङ दिइनेछ।
- ब्रेकिंग न्यूज:
१५ मिनेटभित्र ब्रेकिङ न्यूज पस्किन सफल हुने पत्रकारलाई बोनस अंक मिल्नेछ। - अन्तर्वार्ता:
“सबैभन्दा विवादास्पद अन्तर्वार्ता” दिन सक्ने पत्रकारलाई टोलीको स्टार मानिनेछ। - फ्याक्ट-चेक:
गलत समाचारलाई चिर्ने पत्रकारहरूका लागि छुट्टै “फ्याक्ट-फाइन्डर अवार्ड” हुनेछ।
प्रत्येक खेलको फाइदा:
- प्रशिक्षणको महत्व:
पीपीएलले प्रत्येक पत्रकारलाई थप जिम्मेवार र प्रतिस्पर्धात्मक बनाउनेछ। - आर्थिक लाभ:
ठूला मिडिया हाउसहरूले पत्रकारहरूको भुक्तानीको स्तर वृद्धि गर्न बाध्य हुनेछन्। - मनोरञ्जन:
दर्शकहरूले आफ्ना प्रिय पत्रकारहरूको प्रदर्शन हेर्न पाउनेछन्। “कसले जित्छ?”, खासै धेरैले नपढ्ने खोजमूलक समाचारलाई टिकटकरहरुले भाइरल कसरी बनाइन्छ भन्ने कौतुहलले दर्शकहरूलाई बाँधेर राख्नेछ।
प्रेस प्रिमियर लिग: पत्रकारिताको सुपर डिलक्स संस्करण 🎬📰
लाइभ अक्सन: “न्यूज रूम स्टेडियम” 🏟️
सिजन १ का ड्रामाटिक मोमेन्ट्स
ओपनिङ सेरेमनी:
– हरेक मिडिया हाउसले आफ्नो “खेल योजना” प्रस्तुत गर्ने
– विवादास्पद हेडलाइनहरूको स्लोगन बजार
– “हामी सत्य बेच्छौं, गरम-गरम!”
अक्सन राउन्ड: पत्रकार ट्रान्सफर मेला 💥
टप पिक्ड खेलाडीहरू:
1. विश्वास उखेल्ने विशेषज्ञ
– विशेष स्किल: कुनै पनि अफिसियलको गोपनीय कुरा बाहिर निकाल्ने
– बोली: रू. ७ लाख प्रति खुलासा
2. सोशल मिडिया टाइटन
– विशेष स्किल: एक पोस्टमा १० हजार लाइक र हजार कमेन्ट
– बोली: रू. ५ लाख प्रति भाइरल पोस्ट
3. फ्याक्ट-चेक गुरु
– विशेष स्किल: १ मिनेटमा झूटलाई सच्याउने
– बोली: रू. ६ लाख प्रति फ्याक्ट-चेक
स्पेशल इभेन्ट्स 🏆
“ब्रेकिंग न्यूज ब्लिट्ज”
– १५ मिनेटको चुनौती
– विजेताले पाउँछ: “गोल्डन माइक अवार्ड”
“विवादास्पद अन्तर्वार्ता कप”
– सबैभन्दा तीखो सवाल सोध्ने पत्रकारलाई पुरस्कार
– विजेता: “हल्ला गुरु ट्रफी”
टीम स्ट्रेटेजी 🧠
काठमाडौं क्रोनिकल्स:
– स्लोगन: “एक क्लिक, एक सनसनी!”
– रणनीति: सोशल मिडिया डोमिनेशन
पोखरा पब्लिकेशन्स:
– स्लोगन: “गाउँदेखि राजधानीसम्म!”
– रणनीति: ग्रामीण खबरको मास्टरी
कमेन्ट्री कर्नर 🎙️
विश्लेषक: “हेर्नुहोस्! अहिले ‘धरान डिस्कोर्स’ले एक्सक्लुसिभ स्टोरी ठोकेको छ!”
कमेन्टेटर: “यो त पत्रकारिताको क्रिकेट हो – हरेक बल एक स्टोरी!”
व्यङ्ग्यको गहिराइ
तर, यो सबै सन्दर्भमा एक गम्भीर सन्देश पनि छ। पत्रकारहरूलाई प्रतिस्पर्धात्मक रचनात्मकतामा ल्याउनु राम्रो भए पनि, अक्सनको अवधारणा “पत्रकारिताको मर्यादा” सँग मेल खाँदैन। बाहिर नदेखिने गरी भित्रभित्रै समाचार छाप्ने वा लुकाउने नाममा अक्सन त भइरहेकै छ भन्ने आरोप पनि छ। आजकल “न्यूजरूम” लाई “प्रेसको युद्धभूमि” मा परिणत गर्न खोजिएको छ, जसले पत्रकारहरूको सृजनशीलता भन्दा “दबाब” बढाउने काम गर्न सक्छ।
पीपीएलको परिकल्पना केवल कल्पना मात्र हो। पत्रकारहरूलाई अक्सनमा राख्ने भन्दा उनीहरूलाई स्वतन्त्र, निष्पक्ष, र सुरक्षित वातावरणमा काम गर्न दिनु उचित हुन्छ।
यो सबै मजाक र व्यङ्ग्य हो, तर एउटा गम्भीर सन्देश छ – पत्रकारिता एक पवित्र पेशा हो। यसलाई खेलको रूपमा लिन मिल्दैन।
सच्चा पत्रकारिता भनेको जनताको हितमा काम गर्नु हो, न कि सनसनी र ट्रेन्डिङ खोज्नु।
तर कल्पनाको पखेटा फिजाउँदै, यदि “प्रेस प्रिमियर लिग” साँच्चै हुन्थ्यो भने, तपाईं कुन पत्रकारलाई आफ्नो टिममा समावेश गर्न चाहनुहुन्छ?
(डिस्क्लेमर : मान्छेको कल्पनामा एआईको साथ)
अस्ती बारबाट फाउन्डेसनले पुरस्कृत गरेका ४ पत्रकारलाई मेरो टिममा ल्याउँथे । 😁😁