अपडेट : बुधबार बिहान ८ बजे
समानुपातिकतर्फको मतगणना पनि अब अन्तिम चरणमा पुगेको छ। बुधबार बिहान ८ बजे निर्वाचन आयोगको वेबसाइटमा राखिएको विवरण अनुसार झण्डै एक करोड अर्थात् ९९,९३,५६८ मत गणना भइसकेको छ। त्यसमध्ये कानुन अनुसार तीन प्रतिशतको थ्रेसहोल्ड कटाएर सात वटा पार्टीले सिट पाउने देखिएको छ। सोमबार जनमत पार्टीको इन्ट्रीसँगै त्यो दिनको सिट विवरण खासै केही फरक भएको छैन। माधव नेपाल नेतृत्वको नेकपा एसले अझै थ्रेसहोल्ड कटाउन सकेको देखिन्न।
तपाईँहरुले हाम्रो समानुपातिक भोट अपडेट हेरिरहनुभएको भए याद गर्नुभएको होला, हरेक दिन केही लाखको संख्यामा मत गनिन्छ तर सिट संख्यामा भने थोरै मात्र हेरफेर हुन्छ।
त्यही अनुसार अब कुनै दलले भोट संख्या एकदम बढाएर अरु दलसँगको अन्तर ठूलो बनाए मात्र एक दुई सिटको हेरफेर हुन सक्ला। नत्र लगभग यस्तै सिट पाउने देखिन्छ।
नेकपा एसले थ्रेसहोल्ड कटायो भने शीर्ष स्थानमा रहेका सबै दलको सिट संख्या हालको भन्दा घट्नेछ।
हालसम्मको विवरण अनुसार कसले कति सिट पाउँछ त ?
एमाले र कांग्रेस बीच दुई सिटको अन्तर
यो गणना अनुसार एमालेले सबैभन्दा धेरै भोट ल्याएर सबैभन्दा बढी सिट जितेको छ। एमालेले ३४ सिट पाउनेछ। कांग्रेस र एमालेको सिट अन्तर दुई छ। कांग्रेसले हालको गणना अनुसार ३२ सिट मात्र पाउनेछ।
माओवादी भोट संख्यामा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीभन्दा थोरै अघि भए पनि सिट संख्या भने दुवैको बराबर हुनेछ। दुवैले १४-१४ सिट पाउनेछन्।
राप्रपाले ७ सिट पाउनेछ भने जसपाले ५।
सोमबारदेखि इन्ट्री गरेको जनमत पार्टीको ४ सिट कायम छ।
माधव नेपालको भोट पुगेन
माधव नेपालको पार्टीले २,८१,३४८ भोट ल्याएको छ। जबकि थ्रेसहोल्ड कटाउन गणना भएको मत अनुसार २ लाख ९९ हजार ८०८ मत ल्याउनु पर्थ्यो। अर्थात् अझै १८ हजार ४६० मत नपुगेर थ्रेसहोल्ड पार गर्न सकेन।
गणना भएको कूल सदर मत अनुसारको तीन प्रतिशत ल्याउनु पर्ने हुनाले ल्याउनु पर्ने मत संख्या अझै बढ्दै जान्छ।
त्यसैले माधव नेपालको पार्टीले अन्य स्थानमा ल्याएको थोरै मत हेर्दा यो संख्या पुर्याउन सक्नेमा शंका छ। यद्यपि गणना हुन बाँकी र पुनः मतदान हुने क्षेत्रहरुमा गठबन्धनले समानुपातिकमा कलमलाई एक छाप हानेर भोट संख्या बढाउन सक्ने उपाय पनि बाँकी देखिन्छ। हेरौँ अन्तिम समयसम्म के हुने हो?
हामीले यो गणना कसरी गर्यौँ ?
प्रतिनिधि सभा सदस्य निर्वाचन ऐन २०७४ मा समानुपातिक सिटका लागि यस्तो प्रावधान छ-
मत परिणाम विभाजक सूत्र अनुसार प्रत्येक दलको लागि खसेको मतलाई भाग गर्ने पद्वतिले श्रृङ्खलावद्ध रुपमा भाग गरिनेछ । यस अनुसार प्रत्येक दलले प्राप्त गरेको मत परिणामलाई धेरै भाजकहरुले भाग गरिन्छ । (उदाहरण: १, ३, ५, ७, ९ आदि) त्यसरी भाग प्राप्त हुने नतिजालाई दलको भागफल (क्योसेन्ट) भनिन्छ । भागफल प्राप्त भएपछि सीट सङ्ख्याहरु ठूलो भागफलबाट सानोलाई बाँडफाँट गर्दै सीट नसकिँदासम्म बाँडफाँट गरिनेछ । यसरी बाँडफाँट गर्दा कुनै दलले जतिसुकै मत प्राप्त गरेको भए तापनि त्यस्तो दलले बन्दसूचीमा सूचीकृत गरेको उम्मेदवार सङ्ख्यामा सीमित रही त्यस्तो राजनीतिक दलले प्राप्त गर्ने सीटको बाँडफाँट गरिनेछ ।
यही मतपरिणाम विभाजक सूत्र प्रयोग गरी समिर केसीले यो गणनाका लागि सघाएका हुन्। यसमा गणना भएको मतको तीन प्रतिशतलाई हामीले थ्रेसहोल्ड मानेका छौँ।
हामीले यसअघि पहिलो संविधान सभा, दोस्रो संविधान सभा निर्वाचन र अघिल्लो निर्वाचनमा पनि यस्तो गणना गरेका थियौँ।