एअरपोर्टका दयालु चोरलाई सलाम गर्दै भन्न चाहन्छु – एयरपोर्ट अझै सुरक्षित छैन, सावधान!

– सुबिक कार्की –

ती चोरलाई सलाम किनकि तिनले मेरा निकन DSLR क्यामेरा, २ TB को हार्ड डिस्क, पेन ड्राइभहरु, साँचो, किताब र केही लुगाफाटा चोरेनन् । केवल नगद र हेडफोन मात्र चोरे । यति चोर्नेले अरु बाँकी सामान पनि चोर्न सक्थे । लगेज नै गायब गर्न पनि सक्थे। तर गरेनन्। तसर्थ दयागरी नचोर्दिएको यत्रो महत्वपूर्ण सामानका लागि सधन्यवाद सलाम छ ।

गत १६ डिसेम्बर, शुक्रबार बिहान ओमानको मस्कट विमानस्थलमा काठमाडौँ उड्ने ट्रान्जिट थियो ओमान एयरकै । काठमाडौँ जाने विमान भरिभराउ भएकोले क्याविन/ह्याण्ड लगेजहरु छाडिदिनुस् अनि काठमाडौँमै लिनुहोला भनी हल्का दवावसहितको विनम्र अनुरोध पछि ठिकै छ किन भीड गर्नु त भनेर हामी तीन जनाको परिवारको तीनवटा ह्याण्ड लगेज मध्ये दुईवटा छाडिदियौं ।

पहिलेपनि अरु एयरलाइन्समा यस्तोमा परिएको थियो र प्लेनबाट ओर्लने बित्तिकै ह्याण्ड क्यारी त्यहिँ थमाईदिन्थे सबै सहि सलामत हुन्थ्यो । अहिलेपनि त्यहि बुझाई रह्यो । तर यसपटक धोका खाइयो । ओर्लने बित्तिकै खोई त ह्याण्ड लगेज भनेर सोद्धा विमान कर्मचारीले अरु लगेजसँगै तलै बेल्टमा आउँछ भने । लौ त भनि Xray मिसिनमा लगेज स्क्रिन गर्ने कर्मचारीले कम्प्यूटर हैन कि आफ्नो मोबाईलको स्क्रिनमै आखाँ टाँसेको हेर्दै कानेखुशी गर्दै बेल्ट तिर लाग्यौं । सदा झैं लगेजहरु आउन ढिलै भयो । सँगैका साथीले हाम्रा सुटकेश खोल्न पो थाले कि क्या हो भन्दै व्यंगपनि गरे । के गर्थे ? अहिले त सुध्रिसके नी भन्दै हाँसियो । तर वास्तवमै हामीले त्यसो भन्दा ती कर्मचारी हाम्रा लगेज खोलेर हेर्दै रहेछन् भन्ने पछि बुझियो । सबै लगेजहरु आएपछि हिँडियो घर तिर ।

घर नपुग्दै बिचमा केही पर्ला वा ट्याक्सी भाडा तिर्नु पर्ला कि भनी हामी जोईपोईले खाम भित्र २/३ हजार २/३ हजार नेपाली रुपियाँ र थोरै विदेशी मुद्रा पनि हाली ह्याण्ड लगेज भित्र पनि फस्नर लगाउने पकेट भित्र राखेका थियौं । घरबाटै हामीलाई लिन बाआमा आएका हुनाले ट्याक्सी भाडा तिर्न लगेजबाट बीचमा पैसा झिक्नु परेन । पछि साँझमा बाहिर निस्कन नेपाली पैसा झिक्नु पर्यो भनी लगेज खोली हेर्दा त झसँगै भइयो। खाम त च्यात्तिएको र रित्तो । पत्नीले झिकिन् कि भनी सोच्दै अरु क्रमशः खोल्छु त सब फस्नरहरु खुल्लै छन् ।

क्यामेराको झोलाको खिप पनि खुल्लै छ, त्यो भित्रको दायाँवायाँ अनि अगाडि पट्टीका फस्नरहरु पनि सब खुल्ला छन् । मोबाइलको हेडसेट राखेको स्यानो व्याग पनि रित्तो र ह्वांगै थियो । मनमा चीसो पस्यो र उनको व्याग पनि खोलेर हेर्दा त सबै लुगाफाटा छन् खाम चैं रित्तो । धन्न सुनको गहना भएको व्याग चैं हामीसँगै भएकोमा परेछ । जे होस, फस्नर खुल्लै भएपनि सबै सामान गायब थिएनन् । महत्वपूर्ण डकुमेन्ट र डिजिटल क्यामेरा फोन चलाउन थालेदेखिका वर्षौं अघिदेखिका फोटोहरु र डकुमेन्ट राखिएको हार्डडिस्क, पेन ड्राइभ, क्यामेरा आदि बाँकि रहेको देखेर चैं अलि राहत भयो ।
तर पनि आफ्नै मूर्खतालाई धिक्कार्नु सिवाय मैले गर्ने के ? त्यो फिर्ता आउने सवालै थिएन । मेरो २/४ हजारको लागि कसले खोजबिन गरिदिने? ह्याण्ड क्यारी आफूसँगै रहने त हो नि भनेर ताल्चा पनि लगाइएन । अर्कोतिर यस्तो घटना घटेको नसुनिएको धेरै भएकोले त्यस्तो केही नहोला भनी विश्वास गरियो ।

एकमात्र अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा यस्तो हुनु भनेको साह्रै नै गम्भीर र सम्वेदनशील विषय हुनुपर्ने हो । तर पनि किन यो यस्तो घटनाबाट कहिल्यै मुक्त हुन सक्तैन ? एक त विदेश बसेर नेपाल आउँदा एयरपोर्ट छिरेदेखिनै टिठलाग्दो अवस्था देखिन्छ अर्को तिर यस्तो घटना घट्दा झन मनै भाँचिन्छ । नेपालीले त यस्तै हो भनेर चित्त बुझाउलान् । विदेशीले के सन्देश लैजालान् ? तिनले अरुलाई नेपाल भ्रमण गर्न सिफारिस गर्लान् त?

मेरो दुईवटा ब्यागमध्ये दुईवटैमा यस्तो घटना घट्यो भने दिनहुँ यस्ता घटना कति घट्दा हुन् ? तर बाहिर सधैं आउँदैनन् होला पनि किनकि थोरै पैसा वा सामानको लागि उजूरी गरेर उल्टै समय र पैसा खेर फाल्न कोही चाँहदैन। नेपालको प्रशासन सबैले बुझेकै छन् । ती गुमाएको पैसा र सामानको त माया मारियो नै अरु बचेको मै धन्य सम्झिदै अब अरुलाई यस्तो नपरोस् भनी केही गर्न सकिन्छ भनी सोच्दा पहिलो कर्तव्य त सम्बन्धित निकायमा खबर गरिदिनु नै उचित ठानी त्रिविविका महाप्रवन्धकको फोन नं. थाहा भएको ले भोलिपल्ट वहाँलाई फोन गरेर यो घटनाको जानकारी गराएँ । वहाँले भन्नुभयो- त्यस्तो महत्वपूर्ण चिजहरु नराख्नु भनेर लेखेकै हुन्छ तपाईले गलत गर्नु भयो । घटना ओमान सेक्टरमै पनि भएको हुन सक्छ।

तैपनि म बुझ्नेछु भनी जवाफ दिनु भयो । लौ ठिकै छ मैले त गुमाएँ तर भविष्यमा यस्तो नहोस भनी तपाईको तर्फबाट आवश्यक कार्वाहि चैं गर्नुहोला भनी फोन राखेँ । तर पनि मलाई चैं काठमाडौँमै यस्तो भएको हुनुपर्छ भन्ने विश्वास लाग्छ । कदाचित त्रिविवि निकायले काठमाडौँमा भएको हैन भन्ने प्रमाणित गरिदिनु भए माफी माग्नेछु।

हुन त ठूल्ठूला यस्ता घटनाको ईतिहास भएको हाम्रो एयरपोर्टमा यो घटना यहाँका हाकिमहरुलाई ‘जाबो’ नै लाग्ला । तरपनि सानै भएपनि आफनो कमाई यसरी दिनदहाडै सरकारी निकायबाटै लुटिँदा, चोरिँदा, वा डाँका मारिँदा भने साह्रै चित्त दुख्दो रहेछ । कसैको एउटा सामान खसेको भए त कसको हो भनी एनाउन्स गरेर बुझाइदिनु पर्नेमा उल्टो लगेज भित्रका ससाना पकेट र हरेक व्यागका हरेक फस्नरहरु खोलिएको देखेर यी कर्मचारी सम्झँदा मात्रपनि घिन लागेर आउँछ । यसले देखाउँछ कुन हदसम्मको कर्तूत गर्न पछि पर्दैनन् हाम्रा दाजूभाई । मुख्य निशाना त पैसा नै हुँदो रहेछ तर अरु सामान नचोरिएकोमा आश्चर्यचकित भएँ । सबै सामान लिए भाँडभैलो मच्चिने वा पक्डिने सम्भावना बढि हुने भएकोले होला नगद र सानातिना मात्र निशाना बनाउने । जे होस् एक माघले जाडो नजाने रैछ भोली फेरी त्यहि बाटो हिँड्नु छ, उता महाप्रवन्धकज्यूले छानविन गर्दैगर्नुहोला, यसैबिच मेरो भोगाईको आधारमा अहिलेलाई

केही सुझावः

यात्रुलाईः
– आफ्नो थैलीको मुख राम्ररी बाँध्नु अरुलाई दोष नलगाउनु भन्ने भनाई त भनाई मै सिमित बनाईदिएको इतिहास हाम्रो एयरपोर्टमा छ । जे होस् मैले त थोरै रकम गुमाएर ठूलो पाठ सिकेँ तरपनि अरुलाई यस्तो नपरोस भनेर अन्त जे गरेनी नेपाल आउँदा चैं सकभर एउटा ह्याण्डक्यारी बनाउने र एयरलाईन्सले अनुरोध गरेपनि सकभर आफ्नै साथ राख्ने । छाड्नै परे नगद र मूल्यवान सामान आफूसँगै राख्ने । हुन त सबैभन्दा महत्वपूर्ण सरसामाननै ह्याण्ड लगेजमा राखिएको हुन्छ तैपनि चोरिएमा धेरै बिस्मात नलागोस ।

– लगेज बेल्टबाट ब्याग कलेक्ट गरेपछि तुरुन्त बाहिर ननिस्ँकदै खोलेरै चेक गर्ने ताकि केहि हराएको रहेछ भने तुरुन्तै शिकायत गर्न सकियोस ।
सरकार एयरपोर्ट निकायलाईः

– सरकारले यस्ता कामदारलाई पर्याप्त तलब देओस ता कि तिनले अर्काको सुटकेश फोर्न नपरोस (एयरलाईन्सका कर्मचारी हुन भने एयरलाईन्सले दिनु पयो) हुन त मानसिकता नै लोभी र दरिद्र भएसम्म जति तलव बढाएपनि यस्तै हो तर पनि न्यून चाँहि हुनेछ भन्ने अपेक्षा छ, जसले नेपालको एयरपोर्ट अरु बदनाम हुनबाट जोगाउने छ ।

– सुनिन्छ अरु मुलुकमा यस्ता ठाँउहरु सीसी क्यामेराको निगरानीमा हुन्छन् । यस्तो व्यवस्था यता पनि गरियोस् । त्यस्तो व्यवस्था नहुन्जेल, प्लेन भित्र देखि बेल्टमा लगेज आउँदासम्म सुटकेश खोलेर भित्रका हरेका सामान र व्यागहरु हेर्न खोतल्न भ्याउने ठाउँमा निगरानी सुरक्षा कर्मचारी खटाउने र त्यस्ता कर्मचारी रोटेट गरिराख्ने ता कि ती बिचमै मिलिभगत नहोस् ।

एयरलाइन्सलाईः
– एयरलाइन्सलेपनि एक व्यक्ति एक ह्याण्ड लगेज दिनै पर्दछ, यो पनि त उनीहरुको नियममा लेखेकै हुन्छ । सम्भवतः एउटा सिटको लागि एउटा क्याविन लगेज अट्ने गरी नै निर्माण गरिएको हुन्छ क्यारे । कि हराएको सामानको जिम्मा लिनु पर्‍यो ।

तैपनि सबैको ह्याण्डक्यारी नअट्ने अवस्था आएर लगेजतिर पठाउनु परे महत्वपूर्ण र मूल्यवान सामान नगद चैं झिकेर आफूसँग राख्न सावधानी गराउने । टिकटमा लेखेकै हुन्छ नी भनेर नपन्छिने । ती कर्मचारीले त्यत्ति सावधानी गराईदिएको भए यसरी हराउनु पर्ने थिएन भन्ने लाग्छ मलाई ।

सबलाई मुख्य सन्देशः एयरपोर्ट अझै सुरक्षित छैन । आफूले सावधानी अपनाउनु नै श्रेयस्कर छ ।