म्याच फिक्सिङ : अदालतले सजाय दिए पनि नदिए पनि एएफसीले दियो जीवन भरलाई पुग्ने सजाय

म्याच फिक्सिङ कान्डका कारण निलम्बित हुनुअघिसम्म नेपाली राष्ट्रिय फुटबल टोलीका कप्तान सागर थापासहित खेलाडीहरु विकास सिंह क्षेत्री, सन्दीप राई र रितेश थापा अनि अफिसियल अन्जन केसी दशैँअघि पक्राउ परेर थुनामा थिए। राज्यविरुद्धको अपराध ऐनअन्तर्गत जन्मकैदको दावी गर्दै विशेष अदालतमा मु्ददा दर्ता भएपछि अदालतले उनीहरुलाई धरौटीमा छाडिदियो। अहिले उनीहरु थुनाबाहिरै छन् र बाहिरै रहेर मुद्दाको सामना गर्नेछन्। नेपालमा यस्तो पनि अपराध हुन्छ होला भन्ने कसैले सोचेकै थिएनन् र त्यसकारण यसबारे कुनै कानुन पनि थिएन। त्यसैले राज्यविरुद्धको अपराध ऐन अन्तर्गत कारबाही गर्ने प्रक्रिया अघि बढाइयो। यसअनुसार दोषी ठहर होला/नहोला, सजाय होला/नहोला तर एसियाको फुटबल हेर्ने निकाय एएफसीले भने उनीहरुलाई जीवनभर पुग्ने गरी सजाय दिएको छ। उनीहरु जीवनभरका लागि प्रतिबन्धित भएका छन्। म्याच फिक्सिङमा उनीहरु दोषी ठहर भएका छन्।

एएफसीले शुक्रबार जारी गरेको प्रेस विज्ञप्तिमा अनुशासन कमिटीको निर्णयमा उनीहरु सन् २००८ देखि सन् २०१२ सम्मका विभिन्न खेलहरुमा एएफसीको अनुशासन संहिताको दफा ६२ र ६९ उल्लङ्घन गरेकोमा दोषी भेटिएको भनिएको छ।

दफा ६२ भ्रष्टाचारसँग सम्बन्धित छ भने दफा ६९ गैरकानुनी रुपमा खेलको नतिजामा प्रभाव पार्नेसँग सम्बन्धित छ।

यसको अर्थ के हो भने नेपालमा अहिले चलिरहेको मुद्दामा जस्तोसुकै फैसला होस्, उनीहरुले फुटबल जीवनभर खेल्न पाउने छैनन्। उनीहरुको फुटबल करिअर अब सकियो।

नेपालमा चाहिँ उनीहरुलाई केही सजाय होला त ?

अहिले चलिरहेको मुद्दा अनुसार होला जस्तो लाग्दैन मलाई चाहिँ। किनभने जुन कानुन टेकेर उनीहरुमाथि मुद्दा लगाइएको छ त्यसले यसो भन्छ-

राष्ट्र विप्लवको ३.३ अन्तर्गत उनीहरुलाई तान्न खोजिएको छ। फिक्सरलाई विदेशी संगठित शक्ति नै माने पनि म्याच फिक्सिङले नेपालको सार्वभौमसत्तामा केही हुने होइन, अखण्डतामा केही हुने हैन। तर्क राष्ट्रिय एकतामा आघात पर्‍यो भनिएको छ। झण्डाको शपथ लिएर राष्ट्रलाई धोका दिने भन्ने कुनै प्रावधान त्यसमा भएको भए अर्कै कुरा, यसमा राष्ट्रिय एकता भनिएको छ। खेल हारेर राष्ट्रिय एकतामा चाहिँ कसरी आघात पर्ने हो? म्याच फिक्सिङ गरेर खेल हारेको भए राष्ट्रिय एकतामा आघात पुग्ने, म्याच फिक्सिङ नगरेर हारे चाहिँ आघात नपुग्ने पनि कहीँ हुन्छ?

त्यसैले कात्तिक २४ गते विशेष अदालतले उनीहरुलाई धरौटीमा छाड्न गरेको आदेशमा यो मुद्दा राष्ट्र विप्लवमा पर्छ कि पर्दैन भन्ने निर्क्यौल हुन बाँकी रहेको भनिएको छ-

आदेश पूरा पढ्न क्लिक गर्नुस्

स्मरण रहोस्, मधेसलाई अलगै राष्ट्र बनाउँछु भन्दै सार्वजनिक रुपमा भन्ने सिके राउतलाई यही मुद्दा चलाइएको थियो। तर प्रमाणित हुन नसकेर रिहा गरियो।

खेल ऐन वा भ्रष्टाचार ऐन अन्तर्गत यस्तो फिक्सिङका कुरा समेटिएको भए सजाय गर्न पनि सजिलो हुन्थ्यो। त्यो नभएकोले उनीहरु रिहा भए पनि एउटा खेलाडीका लागि सबभन्दा ठूलो सजाय उनीहरुले पाइसकेका छन्- जीवनभर खेल्न नपाउने। आजीवन प्रतिबन्ध।

अब उनीहरुलाई मात्र जेलमा थुनेर हुने केही होइन। उनीहरुलाई यस्तो गर्न बाध्य बनाउने, आफ्नो स्वार्थका लागि खेलाडीलाई गोटी बनाउने खेल पदाधिकारीहरुलाई पनि कारबाही हुने वातावरण बनाउनु पर्छ। फुटबललाई स्वच्छ बनाउने हो र आफ्नो पापको प्रायश्चित गर्ने हो भने खेलाडीहरुले यसबारे सार्वजनिक गर्ने आँट गर्नै पर्छ। नत्र अरु पनि सागर थापाहरु भविष्यमा जन्मिरहने छन्।

र, अन्त्यमा…

श्रद्धाञ्जलि सागर थापाको खेल जीवनलाई जसले यस्तो गजबको गोलमा हामीलाई रमाउने र गौरव गर्ने मौका दिएका थिए-

via GIPHY

तपाईँलाई के लाग्छ? यी खेलाडीहरुलाई आजीवन प्रतिबन्ध लाग्नु नै ठूलो सजाय हो वा यही राष्ट्र विप्लवकै ऐन लगाएर भए पनि उनीहरुलाई थप सजाय दिनुपर्छ? अथवा यसबारे अर्को कानुन बन्न आवश्यक देख्नुहुन्छ? आफ्नो धारणा तल कमेन्टमा लेख्नुहोला।