Skip to content

MySansar

A Nepali blog running since 2005. Seen by many as an antidote to mainstream media

Menu
  • Home
  • माइसंसारलाई पठाउनुस्
  • ट्विटर @salokya
  • मिडिया
  • Fact check
  • Useful Link
  • Donate
  • #WhoKilledNirmala
Menu

DNA एउटा भाषा हो

Posted on March 16, 2014March 17, 2014 by mysansar

dna [आजदेखि सन्डे साइन्स स्तम्भअन्तर्गत हरेक आइतबार गौतम ‘उदय’ले विज्ञानसम्बन्धी ब्लग लेख्नेछन्। यो साताको पहिलो ब्लग डिएनए के हो विषयमा]

कुनै अस्वाभाविक ब्यवधान नभएमा सबै जैविक प्राणीहरुको अनन्तसम्म चल्न सक्ने चक्रले परापूर्व कालदेखि नै दार्शनिक र बैज्ञानिकहरुलाई चकित बनाइ रहेको छ। राता रक्त कणिका बाहेकका हाम्रो शरीरमा रहेका करिब ६३ पद्म (63 trillion) कोषहरु सबैमा एउटा केन्द्र (nucleus) रहेको हुन्छ। यो केन्द्रमा ४६ वोटा मसिना धागा जस्ता गुणसूत्रहरु (threadlike chromosomes) हुन्छन जसले हामी हरेकको बंशीय इतिहास (genetic instruction) बोकेका हुन्छन।

DNA (deoxyribonucleic-डीअक्सिरिबोन्युक्लिक) बोटबिरुवा लगायत हरेक प्राणीमा हुने एउटा यस्तो बिशिष्ट अणु हो जसमा बृधि, बिकास, मर्मत, सुधार, प्रजनन लगायतका थुप्रै सांकेतिक बंशानुगत बिवरणहरु संग्रहित हुन्छन। DNA एउटा बिशिस्ट रासायनबाट बनेको हुन्छ र यन्त्रले हेर्दा एकजोडी गुजुल्टिएका लामा सांगला (pairs of double helix) जस्तै गरी बनेको करिब फलामे गोलो भर्यांङ् जस्तै जस्तै आकारको देखिन्छ।

मान्छेको DNA कुरा गर्दा तिनै गुजुल्टिएका दुईवोटा सांगला शरीमा हुने संपूर्ण कोषको केन्द्र भाग (nucleus) संग जोडिएका हुन्छन। DNA को गुजुल्टो देख्दा सानो देखिए पनि तन्काउने हो भने ५-६ फिटसम्म तन्किन सक्छ। तथापी यो यति पातलो हुन्छ की एक इन्च उचाइ बराबर बन्नको लागी १ पद्मभन्दा बढी जोडी अणुका (over 1 trillion pairs of double helixes molecule) गुजुल्टा चाहिन्छ।

हुन त मान्छेको DNA सबैभन्दा जटिल हुन्छ तथापि सानाभन्दा साना जीवाणुको पनि जटिल नै हुन्छ, मान्छेमा trillion अणुको संयोग हुन्छ भने साधारण जीवमा million को।
DNA बिशेषज्ञ Dr. Miroslav Radam and Dr.Robert Wagner ले 1988 मा “the Scientific American Journal” को “The High Fidelity of DNA Duplication” शीर्षकको लेखमा भनेका छन् की “DNA मा मान्छेको इतिहास करिब ३ अरब अक्षर बराबरको लामो हुन्छ”। हालका DNA बिशेषज्ञहरुले यो ५ अरब अक्षर बराबर लामो हुने बताएका छन्। १९६० मा Professor Doctor Ashley Montagu ले DNA को molecule को हिसाब निकाल्दै भनेकी छन की “मान्छेको वंशानुगत गुण र शुक्राणु तत्व आदि बताउन चाहिने करिब ३ अरब गुणसूत्रहरु (chromosomes) एउटा टाउको दुख्दा खाने गोलीको आधा भाग जत्रै ठाउँमा अट्दछन्।” यस प्रकारको एकदमै भित्री, यति धेरै गुणसूत्रहरुको संयोगबाट बनेको एकदमै जटिल DNA को बिशेषता हेर्दा यो कुनै एक अनौठो संयोगबाट बनेको नभै कुनै बिशिस्ठ यन्त्रकारले बनाए जस्तो देखिन्छ।

मानव मस्तिष्कले असंख्य कुराको अस्तित्त्व भएको कुरा पत्ता लगाएको छ तर थुप्रै कुराहरुको अस्तित्त्व किन छ भन्ने रहस्य चाहीं बताउन सकेको छैन। DNA पनि त्यही रहस्यभित्र पर्छ। हामीलाई असंख्य molecule बाट DNA बनेको कुरा थाहा भयो तर कसरी molecule बन्यो भन्ने कुरा थाहा छैन। शून्यबाट त बन्न सक्दैन ! DNA को बनोटको रहस्य पनि “अन्डा की चल्ला” जस्तै छ। Protein synthesis को लागी DNA नभै हुँदैन भने protein enzyme बिना DNA synthesis हुने सक्दैन।

मानव अणु उत्पत्तिशास्त्र (Human molecular genetics) का अनुसन्धानकर्ता Dr. Michael Denton ले संसारका हरेक जिबमा हुने तर दुई फरकफरक तत्व मिलेर बन्ने protein synthesis जस्तो जटिल क्रियाको बारेमा यसरी आफ्नो विचार राख्छन ““संसारका करोडौं यन्त्र मध्यको सबभन्दा सानो यन्त्रको पनि कुनै सानो पुर्जा भन्दा पनि सानो करिब १० ग्राम भन्दा पनि कम वजनको DNA ले आफूलाई चाहिने सम्पूर्ण तत्व केही मिनेटमै बनाउन सक्नु हुनसम्मको आस्चर्यलाग्दो र रहस्यात्मक छ”।

बिश्वबिख्यात खगोलबिध तथा भौतिकशास्त्री Sir Fred Hoyle ले आफ्नो लोकप्रिय “The Intelligent Universe” नामक किताबमा भनेका छन् की “ जीवनको क्रमिक बिकासको सिद्दान्तले भनेझैं यस्तो जटिल जीवन प्रक्रिया संयोगले बनेको हो भन्नु कुनै कवाडीको पसललाई आँधीबेहरीले अन्दाधुन्दा उडाउँदा बोइंग ७४७ बन्यो भन्नु जत्तिकै हो।”

क्रमिक बिकासको सिद्दान्तले भनेझैं बाँदरबाट मान्छे बिकसित भएको भए संसारमा कतै न कतै त मान्छे बन्नबन्न लागेका बाँदर पनि भेटिनु पर्ने हो ! तसर्थ DNA संयोगले अथवा क्रमिक विकासले बनेको नभै बुद्धिमत्तापूर्वक बनाइएको हुनु पर्छ।

(किन बुद्धिमत्तापूर्वक बनाइएको हुनु पर्छ भन्ने थुप्रै तथ्यहरु क्रमसः अर्को पटक )

40 thoughts on “DNA एउटा भाषा हो”

  1. Pingback: DNA एउटा भाषा हो – २ « Mysansar
  2. premji says:
    March 20, 2014 at 9:33 am

    गौतम जी,
    तपाइले भन्नु भयो ” १) म विज्ञानको ज्ञाता होइन, केही दशकदेखि हालसम्मको अक्षुण रुपमा विज्ञानमा चाख राख्ने विद्यार्थी हुँ | ”

    >> तपाइको बिज्ञान प्रतिको झुकाव र लेखेर अरुसंग पनि share गर्ने प्रयास गर्नुभा छ यसको लागि म तपाइको प्रसंशा गर्छु | शायद यसमा कसैले पनि बिमति नराख्ला | तर मैले पहिले भने झैँ – संसारमा misinformation को बाढी नै छ र तपाइले बैज्ञानिक जगतले भनेको नसुनेर हावादारी “तथ्य” लाइ बिश्वास गरेर रमाइलो मानिदिनुभयो भने यो misinformation अरु फैलिन सहायोग गर्नुहुन्छ | बरु आफ्नो परिश्रम र मिहिनेत सहि र बिज्ञानको बिपक्षमा हैन, यसको पक्षमा खर्च गरिदिनु भए सबैको भलो पनि हुन्थ्यो |

    तपाइले भन्नु भयो “३) भाषा मेरो हो, त्यथ्य त्यथ्य नै हो | यो जमानामा जो कोहीले पनि विभिन्न साधन श्रोत मार्फत त्यथ्य जांच गर्न सक्छ | हजुरहरु पनि कोशिस गर्नु होला | कुनै साधनको सहयोग नलिई बिज्ञानलाई कथा जस्तै कल्पनामामात्र लेख्न सकिन्न | यो लेख मेरो मस्तिष्कको उपज होइन, बिबिध साधन श्रोत प्रयोग गरेर नै लेख्दै छु |”

    >> सम्पूर्ण बैज्ञानिक जगतले तथ्य जाच गरेर भनेका छन् कि Intelligent Design बिज्ञान हैन भनेर | Creationist हरुले तथ्य भनेर ति तथ्य हुँदैनन् | Intelligent Design को सिद्धान्त छ – यो तथ्य हो तर यो scientific छैन – यो पनि तथ्य हो | बैज्ञानिक आधार भएको भए आजसम्म बिज्ञानका जर्नलमा यसको सपोर्टमा किन एउटा पनि आर्टिकल छापिएको छैन ?

    अन्तमा – यहाँ धेरै कमेन्टहरु Intelligent Design प्रति लक्षित हुन् — तपाइँ प्रति हैन | यहाँ खुट्टा तान्न खोजेको पनि मलाइ लाग्दैन | आउदा दिनमा तपाईका लेख पढ्न पाइयोस, तर यो टपिकमा लेख्नु हुदा कृपया बिज्ञानको सपोर्टमा लेख्दिनुस | argument रख्दिनुस र संगै counter-argument रख्दिनुस र फैसला बैज्ञानिक जगतकै पक्षमा लेखिदिनुस, यो मेरो अनुरोध छ |

    Reply
  3. Udeep says:
    March 19, 2014 at 2:16 pm

    तपाइको लेख के अमेरिकाको “Dover Case ” याद दिलायो| तपाइको लेख मा पनि तेसैको गन्ध छ | समय भाको र बिज्ञान मा चाखो भाको मान्छे ले हेर्नै पर्ने “Nova ” science ले तयार गरेको docu हो यो | यो वकालत हुदा “george bush ” सम्म यो मुद्दा मा मुछिएका थिए |
    http://www.youtube.com/watch?v=x2xyrel-2vI

    Reply
  4. Udeep says:
    March 19, 2014 at 1:15 pm

    उदयजी बिज्ञान को ज्ञान नभाको आफैले स्वीकार्द स्वीकार्दै किन बैज्ञानिक लेख लेख्नु भाको त? अझ ठोकुवा गरेर भन्नु भाको छ कि यो सबै design भाको हुनुपर्छ भनेर ! बादर किन मान्छे नबनेको भनेर नि प्रश्न गर्नु भो ! कलम चलाएर प्रकाशित गर्नु अघि अलिकति खोजि नीति गर्नु भाको भए येति धेरै बेइज्जति खप्नु पर्ने थिएन |

    बिज्ञान को सहारा लिएर लेख प्रकाशित गर्नेले बैज्ञानिक कुरालाई नै नकार्नु नै सबभन्दा ठुलो तपाई को मुर्खता हो |

    Reply
  5. गौतम "उदय" says:
    March 19, 2014 at 8:53 am

    प्रिय पाठकज्यू,
    मेरो लेखको बारेका तपाईंहरुका सबैखाले प्रतिक्रियाहरुको लागी धन्यबाद |
    १) म विज्ञानको ज्ञाता होइन, केही दशकदेखि हालसम्मको अक्षुण रुपमा विज्ञानमा चाख राख्ने विद्यार्थी हुँ | यो लेख आफ्नो बिद्योता देखाउन नभई सर्वसाधारण सबैलाई जटिल भाषा बुझ्न सहयोग मिलोस भनेर प्रयास गरेको हुँ | सरलीकरण गर्न मलाई पनि ग्राहो भैरहेको छ, तर कोशिस गर्दै छु | केही कुरा छुटेका पनि छन् | यो साइन्स जर्नलको लेख पनि होइन |
    २) यो पूर्ण लेख होइन क्रमशः थप कुरा आउंदै छन्, धैर्य गर्नु होला |
    ३) भाषा मेरो हो, त्यथ्य त्यथ्य नै हो | यो जमानामा जो कोहीले पनि विभिन्न साधन श्रोत मार्फत त्यथ्य जांच गर्न सक्छ | हजुरहरु पनि कोशिस गर्नु होला | कुनै साधनको सहयोग नलिई बिज्ञानलाई कथा जस्तै कल्पनामामात्र लेख्न सकिन्न | यो लेख मेरो मस्तिष्कको उपज होइन, बिबिध साधन श्रोत प्रयोग गरेर नै लेख्दै छु |
    ४) यो लेख विज्ञापनको लागी होइन, न त हो पैसाको लागी | DNAएउटा केही पटकको शीर्षक हो, केही पाठकज्यूले आशा गर्नु भएझैँ अन्य शीर्षकमा पनि थुप्रै लेखहरु क्रमस आउने छन् |
    धन्यबाद

    Reply
    1. Sujan says:
      March 19, 2014 at 3:05 pm

      गौतमजी प्रयास गर्नु भाछ, गर्नुस । सरल नेपाली भासामा बैज्ञानिक सामग्री प्रस्तुत गर्न पक्कै पनी सजिलो छैन । उल्था गर्दा वा सरलीकरण गर्दा धेरैनै समय खर्च हुन्छ ।यसै कारणले पनी होला इन्टरनेटमा नेपालीमा लेखिएका बैज्ञानिक लेखहरु धेरै भेटन पाइदैन ।अंग्रेजी भाषा चारैतिर हाबी भएको अहिलेको यो समयमा साधारण नेपाली भासामा बिज्ञान सम्बन्धी सामग्रीहरु प्रकाशित हुनु सबै नेपलीहरुलाई गर्बको कुरो पनी हो।
      आफ्नो बारेमा केही कुरा राख्नु भएको रहेछ खुसी लाग्यो, तपाइले बिभिन्न स्रोत साधन पर्योग गर्छु भन्नुभो। यो आर्टिकलमाँ पनी रिफ्रेन्स दिनुभाको छ। यो कुरामा सहमती छ तर सबै इन्टरनेटमा पाइने वा प्रकाशित भएका किताबमा सत्येता छ भन्न सकिदैन। आफुले सकिन्छ भने आफैले नभए त्यो क्षेत्रसंग सम्बन्दित अरु बैज्ञानिकहरुको के धराणा छ त्यो खोज्ने बुज्ने प्रयास गर्नुपर्छ। Intelligent design वा बुद्धिमानी ढाचा (म पनी यसलाई नेपालीमा उल्था गर्न खोज्दै छु नमिल्न सक्छ) यसलाई कुनैपनी बैज्ञानिक सस्थाले मन्नेता दिएको छैन न त कुनैपनी नामुक बैज्ञानिकले यसको समर्थन गर्छन। येस्तो अबस्थामा तपाइचाही “DNA संयोगले अथवा क्रमिक विकासले बनेको नभै बुद्धिमत्तापूर्वक बनाइएको हुनु पर्छ ” भन्न्दै कसरी ठोकुवा गरेर भन्न सक्नु हुन्छ? यो अली नपच्ने कुरो भो।

      Reply
  6. anil says:
    March 17, 2014 at 9:46 pm

    यो लेख मिस्लेअदिङ्ग जस्तो लाग्यो Evolution vs Creation को बारेमा यो भिडियो हेर्नु सान्दर्भिक छ जस्तो लाग्छ http://www.youtube.com/watch?v=z6kgvhG3AkI

    Reply
  7. मन says:
    March 17, 2014 at 7:58 pm

    माईसंसारमा यस्ता लेखलाई यँहा स्थान दिनु उचित लाग्छ| हामी कसले कति घुस खायो र कसले के खाएर कालो हग्यो भनेर कुनै सकारात्मक परिणामरहित दिनरात कम्मर कसेर तछाड मछाड गर्दै वादविवाद गर्नु बाहेक यस्ता बिचारहरु प्रति वहस गर्न समयोचित छ| तर केवल इन्टरनेटमा खोजेर यसलाई आफ्नो बिचार भनेर जबर्जस्ति नेपालीमा उल्था गरेर तेर्स्याउनु बिज्ञान होइन, कला होला| बिज्ञानले प्रमाणित तथ्यलाई अघाडी सार्छ| जँहा लेखका बुंदाहरु इन्टरनेटबाट लिईएका हुन् त्यँहा लेखकले सो लिंक उल्लेख गर्नु उपयुक्त हुनेछ|
    यो भूमण्डलीय गर्भ यति रहस्यमय छ अझ धेरैथोक आविष्कार हुन् बाँकी नै छ| आधुनिक प्रविधिको युगमा एउटा हावाजहाज हराउँदा पत्ता लाउन यस्तो विधि गाह्रो भैरहेको छ| तर यो बिश्व वा मानव जाति फलानाले छोरोलाई अह्राएर, कुनै अगुवालाई अगम्बक्ता बनाएर वा आदम इभ वा ब्रह्म शिव पार्वती आदिले उत्पति गरेका हुन् भन्ने एउटा विवेकशील र चिन्तनशील प्राणीलाई पाच्य हुन् सक्दैन तर खोज जारी रहन्छ|

    Reply
  8. Ashish Lohorung says:
    March 17, 2014 at 7:05 pm

    Theory of creation होस् या Theory of evolution यो खोजमुलक छ र यो कुराहरु बुझ्न चाहनेहरुलाई कसैले पनि रोक्न सक्दैन. यी दुइ बिचमा विवाद भनेको विश्वास र प्रमाणित fact बीच हो . spiritual र real . यी दुइ बिचको दूरी जबसम्म केहि कुराले जोद्दैना तबसम्म यो debate जारि रहन्छ . त्यो मान्छे महापुरुष हो जसले यी दुइ को सम्बन्ध पता लागौछा. तबसम्म हामि debate मै अल्झिनुपरने हाम्रो बिबसता हो .

    Reply
  9. S Pandey says:
    March 17, 2014 at 4:24 pm

    कृपया यश बुदा लाइ पुन विचार हार्नु होला – बादरबाट क्रमिक बिकास हुदा अहिलेका बादर बिस्तारै मान्छे जस्तै हुनुपर्ने – किनकि evolution को theory ले त्यसो भनेको छँदै छैन .

    Reply
  10. Baburam Kandel says:
    March 17, 2014 at 3:46 pm

    Thumbs up for the new effort. I hope everyone will support to keep it in the upfront not just criticise and pull it back. I don’t care if it is the misleading information on the blog, but Love the grat comments. Salute to the every efforts made. Come on, lets bring it on and help it foster.

    Reply
  11. Sujan says:
    March 17, 2014 at 3:12 pm

    पाहिले mysansar लाई धन्येबाद नया कुरा सुरु गर्न लगेकोमा, यो प्रसंसनीय छ। तर धेरै पाठकहरुले भनेजस्तै यो साइंस आर्टिकल अन्तर्गत लेखिएको बिलकुलै गलत लेख हो। सुरुमा गौतमजी को हो, के काम गर्नु हुन्छ त्यो खुलस्त पारिनु पर्छ येदी उहाले भनेको कुरा बिस्वास गरिनेहो भने। उहा बैग्यानिक लेखहरु लेख्न योग्य मान्छे हो की होइन थाहाहुनु पर्यो। यो लेख पढ्दाचाही उहाले धेरै नै पढनु र बूज्न बाकी छ जस्तो लाग्यो।

    ” मानव मस्तिष्कले असंख्य कुराको अस्तित्त्व भएको कुरा पत्ता लगाएको छ तर थुप्रै कुराहरुको अस्तित्त्व किन छ भन्ने रहस्य चाहीं बताउन सकेको छैन।”
    कुनै कुराको रहस्य थाह नभए अरु अगाडी खोज्नु पर्छ अनि मात्रै बिकास हुन्छ त्यों कुराबारे बडी थाह हुन्छ। केही कुरा थाह छैन भन्दैमा सिदै intelligent designer हुनुपर्छ भनेर हुनुपर्छ भन्ने बकबास आईडिया कहाबटा ल्याउनुभो।

    “क्रमिक बिकासको सिद्दान्तले भनेझैं बाँदरबाट मान्छे बिकसित भएको भए संसारमा कतै न कतै त मान्छे बन्नबन्न लागेका बाँदर पनि भेटिनु पर्ने हो ! ”
    पहिलो कुरो के बुज्नुस भने गौतमजी बादरबाट मान्छे बनेको होइन, बादरजस्तै apelike जानवर बाट अहिलेको मान्छे र अहिलेको बादर क्रमस बनेका हुन। कुनैबेला बादर र मान्छे को common ancestor आर्थात पुर्खा एउटै थीयो। बदर र मान्छे एउटै रुखको दुइटा हागा हो। आर्को कुरा अहीलेको संसारमा मान्छे बन्न बन्न लागेका बादर भेट्न सकिदैन किनभने यो त हजारौ बर्स आगाडी भैसक्यो क्रमिक बिकसको समएमा।

    अब अर्को लेखमा intelligent design को बारेमा लेखेर बैज्ञानिक लेख नभन्नु होला।

    Reply
    1. Sagar Sarma says:
      March 18, 2014 at 10:26 am

      Thanks a lot Sujan Ji, for bringing this up! I second your say on it. I don’t believe “God said, “Let there be DNA”; and there was DNA.” {God = God/intelligent designer, whatever you name it}

      Reply
    2. Sam Khadka says:
      March 18, 2014 at 12:32 pm

      Dear Sujan Jee
      With due respect I like to request you to please do not discourage others as he is trying his best to bring this issues among us for further discussion. You can give your inteligent thoughts and try to convience us in your own way if you can, we always welcome the new ideas and thoughts. We are all followers not a scientist hence leave the facts finding mission to the dedicated scientists who are working very hard for our understanding of the universe.
      regards
      Sam

      Reply
      1. Sujan says:
        March 18, 2014 at 9:35 pm

        sam जी,

        मैले mysansarलाई धन्येबाद भनेको छु, नया कुरा सुरु गर्नु अबस्ये राम्रो हो तर तेस्को नाममा झुटको खेती गर्नु भयेननि। मेरो भन्नु तेतिनै हो।गौतमजीले यो लेख बैज्ञानिक लेख होइन म पाठकहरु लाई intelligent designको बारेमा जानकारी गाराउन चाहन्छु भनेको भये उहाले म लगायेत अरु मित्रहरुको झटारो सहनु पर्ने थिएन होला। तर उहाले बैज्ञानिक लेख भन्दै ठीक उल्टो कुरा लेख्दै हुनुहुन्छ जून सरासर गलत हो।गलत कुरा फैलौनेलाई समयमै रोख्नु पर्छ। फेरी पाठकको इच्छा पनि mysansarको यो नया सुरुवातबाट दुई चार कुरा,सही कुरा सिकु बुजु भन्ने होनी।
        Intelligent design बैज्ञानिक थ्योरी होइन भन्नलाई कुनै गारो कुरा होइन किनभने कुनैपनी चीज बैज्ञानिक तवरले प्रामडित हुनलाई त्यो चिज falsifiable आर्थात गलत प्रामडित हुनसक्ने हुनुपर्छ।Intelligent designer वा God वा जे भनेपनि त्यो चीजलाई गलत प्रामडित गर्न सैकिदैन। फेरी आर्को समस्या त्यो designer लाई कसले डिजाइन गर्यो भन्ने। तेसैले intelligent design न त कुनै कुराको ऊतर हुन सक्छ न त यो कुनै बैज्ञानिक थ्योरी नै हो।
        Mysansarले नया नया कुरा पाठकमाज ल्योस मेरो सुभकामना तर नया लेखको गुडस्तरमा पनी धाय्न दीइओस।

        Reply
  12. डिल्ली says:
    March 17, 2014 at 2:25 pm

    राजनीति र अपराध शास्त्रबाट मोडिएको लेख फरक विषय हुनेकालागि धेरै ज्ञानकारक हुन सक्छ भने सोही विषयका ज्ञातालाई अपुग र कम्जोर लाग्न सक्छ । तर समग्रमा सबै मलिकुलर वायोलोजी र वायोकेमेष्ट्री पढेका हुँदैनन् र सबैले सोही मुताबिक लेख्दा बुझ्न सक्तैनन् र लेख निरर्थक हुन्छ भन्ने तर्फ पनि बुज्रुक पाठकले ध्यान दिन आवस्यक हुन्छ ।
    हाल पनि विज्ञानको आविस्कार शारीरिक संरचना पूर्णरुपमा व्याख्या गर्न सक्ने अवस्थामा पुगिसकेको छैन । कतिपय अवस्थामा भएका अद्ययन नै अत्यन्त सतही अवस्थामा छन् । डिएनए त्यति सानो त्यान्द्रामा जीवको गुण, दोष र समग्र प्रणाली नियन्त्रण गर्न सक्ने अवस्था हुन्छ भनिन्छ । अद्ययन सबै पूरा भएका पनि छैनन् र कतिपय पहिलेका प्रतिपादित सिद्धान्तहरू असान्दर्भीक सावित भैसकेका छन् । तर हालको विज्ञानको विकासले डिएनए यसरी बनेको हो भन्ने सूत्र दिन सकेको छ? सकेको भए सब एटमिक गडपार्टिकलको आविस्कारमा यसै वर्ष नोवेल पुरस्कार दिइराख्नु पर्ने थिएन । के हाल नयाँ मानिएको र विकसित देश छाएको मिलिकुलर बायोलोजि र वायोकेमेस्ट्रीले मान्छेलाई जिउँदो सावित गर्न सक्छ ? हालको रसायन विज्ञानले अणुहरू विच्छेदन पछि जीवन भेट्न सक्छ ? मेडिसिनले त जिउँदो र मूर्दा भन्न सक्छ तर बायोकेमेष्ट्रीले ? यी विषयले मेडिसिनले जिवित मानेकाहरूमा हुने प्रकृयाको व्याख्यामात्र गरिरहेका छन् हैन र ?

    डिएनएको आकार यस्तो उस्तो, आरएनए प्रोटिन जे जे को आकार प्रकार यस्तो उस्तो यसरी उसरी भन्न सकिए पनि किन त्यसरी बनेको किन त्यस्तो आकारको बनेको र यदि नबनेको भए कसलाई के घाटा हुने थियो त ? के हालसम्मको विज्ञानको विकासले त्यस्तो प्रश्नको जवाफ दिन सक्छ ? त्यस्तो प्रश्न सोध्नेलाई के किन भन्दै बाबु आमालाई झर्को लगाउने बच्चालाई झपारे जस्तो १-२ सू्त्र जान्दैमा झपार्न सकिन्छ ? मलाई थाहा भएसम्म त हालसम्मको विकासले यस्ता जटील किसिमका प्रश्नको जवाफ दिन सकेको छैन जस्तो लाग्छ ।

    एउटा कोषबाट मानवरुप वा अन्य जीवरुप धारण गर्न किन जरुरी छ भन्ने उत्तर दिन जबसम्म विज्ञान सक्तैन तवसम्म लेखकले “DNA संयोगले अथवा क्रमिक विकासले बनेको नभै बुद्धिमत्तापूर्वक बनाइएको हुनु पर्छ ” भन्नुलाई पूर्णरुपमा गलत ठहर्याउन सकिदैन । गलत सावित गर्न विज्ञानको त्यो आविस्कार कुर्नु पर्छ मित्रहरू । जीव विकासका कुरा भान हेल्मणडको “अलिकति गहुँको पिठो एउटा कपडामा पोको पारेर अध्यारो कुनामा राख्यो भने १ हप्तामा मुसा उत्पत्ती हुन्छ” भन्ने विज्ञानका सिद्धान्तमात्र सही हुन्छन् हतार नगरौँ ।

    Reply
  13. Ananta Pathak says:
    March 17, 2014 at 1:42 pm

    लेख रोचक नै छ | तटस्थ भएर हेर्दा यो गहन बिषयलाई बिज्ञान धेरै नपढेकाहरुले पनि बुझ्ने गरी सरल भाषामा लेख्दा केही कुरा छुटेका छन् | तर यदि को साधारण ज्ञान दिने हेतुले लेखिएको हो भने लेख जोडदार छ , तथापी DNAको कुरा पुरै बताउन खोजिएको हो भने प्रयाप्त छैन | अर्को कुरा यत्तिको लेख्ने मान्छेले Ape नजानेर monkey भनेको पक्कै होइन होला | मैले पनि Ape लाई नेपालीमा बाँदर नै भनेको भेटाएं | अन्तमा DNA लाइ नजानेर deoxyribonucleic मात्र भनेको भन्दा पनि deoxyribonucleic उच्चारण गर्न गाह्रो शब्द ठानेर त्यसको नेपाली उच्चारण लेखे जस्तो छ | म पनि science कै बिद्यार्थी हुँ |
    बास्तबमा अंग्रेजीका सबै कुरा नेपालीमा उल्था गर्न एकदम गाह्रो हुन्छ किनकि science नै नेपाली होइन |

    Reply
  14. Saurabh says:
    March 17, 2014 at 12:09 pm

    I suggest you remove this article, and don’t publish any more from this author. There is difference in “freedom of speech” and “bullshit”. “Sunday” Science. Coincidence or what?

    Reply
  15. NK says:
    March 17, 2014 at 11:22 am

    It needs to be presnted very precisely because scientific facts, research based outcomes, law, and theory are very distinct. For example, law of gravity, theory of evolution, tobacco causes cancer, human has 23 pairs of chromosomes, etc. This is why readers need to inform appropriately. This article would be a bit sarcastic, if anybody has read the research papers or books about ‘theory of molecular evolution’. However, the idea to present science through mysansar is a good start but need to completely avoid misleading information of science.

    Reply
  16. Nepali_biologist says:
    March 17, 2014 at 10:53 am

    This is what science says about evolution and phylogeny (family tree of life created by using DNA sequences) of apes:
    1. We did not evolve from monkeys. We share common ancestor with monkeys and apes. The spilt occurred over 2 million years ago. Monkeys and other apes are as evolved as humans in the thing they do and the places they are adapted to live.
    2. About the Boeing reference, DNA (or life for that matter) evolved billion of years ago with small incremental changes (and with lots of trial and error) over time. Any modern machines (modern computers, Boeing, high speed cars, satellites, cell phones) could be viewed as miracle until you know their history of making. They all stared as very simple machines with small changes (innovations) over years.

    So, its a wishful thinking to see the role of higher power or invoke intelligent design but again, you could explain almost anything or any phenomena with that logic, right? So why waste time studying astronomy, physics, evolution, chemistry? We could just say its all intelligent design…

    Reply
  17. Niraj Poudyal says:
    March 17, 2014 at 10:12 am

    मान्छे बाँदर बाट विकास वको होइन. बदर र मानिस येउतै पुर्खाबता आएको हो | एस्तो झुठो बिज्ञानको वकालत कृपया नगरम | Inteligent Design भनम या creationism , दुवै झुटको खेति हो | यू बिज्ञान नै होइन | Evolution न १००% प्रमाणित बिज्ञान हो |

    Reply
  18. रामचन्द्र says:
    March 17, 2014 at 7:46 am

    रोचक लेख

    Reply
  19. Aditya says:
    March 17, 2014 at 7:30 am

    बिज्ञान जस्तो लेख जुन सत्य सत्य र सत्यमा आधारित हुन्छ, त्यसमा लेखकको पुरा परिचय (को, कहा*, के गर्दै ?) बारेमा थोरै जानकारी पाए बिस्वासानियतामा शंका नहुने थियो!

    Reply
  20. Sharan says:
    March 17, 2014 at 7:07 am

    This writer is not trying to promote science here but he is promoting pseudoscience of intelligent design , it’s unfortunate that mysansar is allowing this kind of misleading article in its site .. This is clearly giving a wrong message to thousands of mysansar readers !

    Reply
    1. Baburam Kandel says:
      March 17, 2014 at 3:26 pm

      Well need a response from Mysansar on this aspect.

      Reply
  21. Kiran says:
    March 17, 2014 at 6:36 am

    **** Creation theory – Misleading Science ****

    क्रमिक बिकासको सिद्दान्तले भनेझैं बाँदरबाट मान्छे बिकसित भएको भए संसारमा कतै न कतै त मान्छे बन्नबन्न लागेका बाँदर पनि भेटिनु पर्ने हो ! तसर्थ DNA संयोगले अथवा क्रमिक विकासले बनेको नभै बुद्धिमत्तापूर्वक बनाइएको हुनु पर्छ।

    (किन बुद्धिमत्तापूर्वक बनाइएको हुनु पर्छ भन्ने थुप्रै तथ्यहरु क्रमसः अर्को पटक )

    The creation theory is the misleading science without any foundation. It is just a belief and which can not be verified.

    Reply
    1. premji says:
      March 17, 2014 at 10:08 am

      **** Creation theory – Misleading Science ****
      बिल्कुल | त्यहि भएर पहिलो गासमै ढुंगा भनेको हो मैले | It is indeed misleading science without any foundation.

      एक पटक विकिपीडिया हेर्नुस थाह भैहाल्छ: http://en.wikipedia.org/wiki/Intelligent_design

      Reply
  22. Daya says:
    March 17, 2014 at 5:44 am

    The ovum (egg) and sperm cells also do not have 46 chromosomes. I think these should be counted as cells of our body with specific function. DNA stands for DeoxyRibonucleic Acid, I think the article missed the ACID part.
    “DNA एउटा बिशिस्ट रासायनबाट बनेको हुन्छ” Isn’t DNA itself a chemical – a nucleic acid?
    “यन्त्रले हेर्दा एकजोडी गुजुल्टिएका लामा सांगला (pairs of double helix) जस्तै गरी बनेको करिब फलामे गोलो भर्यांङ् जस्तै जस्तै आकारको देखिन्छ।” DNA is seen as a double helix not pairs of double helices.
    “Protein synthesis को लागी DNA नभै हुँदैन भने protein enzyme बिना DNA synthesis हुने सक्दैन”
    So many results have indicated that RNA might have existed as enzymes before proteins. One strong example is the ‘Ribosome’ that has only RNA in the active site, workhorse of protein synthesis.
    I think we are made to understand only up to a certain level of the truth. I don’t think we can ever understand how life was created or what the purpose of life is. More than 95% research work going around the world is just non-sense, only a way to make some money for people to survive. Most of published work is either false or useless.

    Reply
  23. keshav says:
    March 17, 2014 at 5:28 am

    very informative but incomplete too. who discovers helix structure of DNA

    Reply
    1. Raj says:
      March 20, 2014 at 12:41 am

      Watson and Crick came up with the idea of double helical structure of DNA. However, they kind of copied this idea from a lady scientist (German, I guess, forgot her name).

      Reply
    2. Raj says:
      March 20, 2014 at 12:45 am

      * Rosalind Franklin

      Reply
  24. premji says:
    March 17, 2014 at 4:45 am

    माथि “प्रस्ट हुन्छा कि तपाई … ” भनेर लेखकलाइ भन्न खोजिएको हो, उमेश्जिलाई हैन | कृपया सच्च्याएर पढीदिनु होला |

    Reply
  25. premji says:
    March 17, 2014 at 4:35 am

    उमेशजी,
    आफु पनि बिज्ञानको मान्छे भएकोले बिज्ञान ब्लग राख्नु भएकोमा निकै खुशी भए, तर पहिलो गास मै ढुंगा लाग्यो |

    यो आर्टिकलको आधार र शुरुवात त ठिकै थियो तर यो जता बगिरहेको छ बिल्कुल गलत बाटो तिर बगी रहेको छ | यो बिज्ञानको स्तम्भ नभएर बिज्ञानका केहि तथ्यहरु प्रयोग गरेर गलत एजेन्डा प्रस्तुत गर्ने “विचार” स्तम्भ हुन गैराखेको देखियो | बादरबाट क्रमिक बिकास हुदा अहिलेका बादर बिस्तारै मान्छे जस्तै हुनुपर्ने जुन तर्क राख्नु भयो, यसबाट प्रस्ट हुन्छ कि तपाइँ यो बिषयमा अनुसन्धान गर्ने व्यक्ति हुनुहुन्न, किनकि evolution को theory ले त्यसो भनेको छँदै छैन | यो बिज्ञानको हिसाबले बिल्कुल गलत interpretation हो | त्यसैले यसको follow up ब्लगलाइ कृपया बिज्ञानको ब्लग भनेर नराखीदिनु होला, किनकि यो नेपालि बिज्ञानको लागि पनि घातक हुन सक्छ |

    यो ब्लग कता गइरहेको छ भन्ने बिषयमा केहि कुरा तल राख्छु |

    बाइबल लगायत अरु धर्मका ग्रन्थमा मान्छेलाइ भगवानले सिधै बनाएको भनेर लेखिएको छ | बाइबल अनुसार पहिला आदम भन्ने पुरुष, र इभ भन्ने महिला बनाएको र हामी सबै मानिसहरु उनीहरुकै सन्तान भएको विश्लेषण गरिएको छ | जब डार्बिनले Theory of Evolution प्रतिपादन गरे, क्रिस्टियन समुदायबाट चर्को आलोचना खेपे | यो एउटा theory हो धर्मको ठेली हैन | उनि आफै क्रिस्टियन हुन् र उनले धर्मको बिरोध गर्न यो theory ल्याएका हैनन् | उनले त मात्र गलापगोस टापुमा आफुले देखेको कुरा बर्णन गरेर त्यसको एउटा लजिकल ब्याख्या मात्र गरेका हुन् | Scientific theory हरु समय अनुसार परिवर्तन र परिमार्जन हुदै जान्छन तर धर्मका ठेलीहरु परिमार्जन हुदैनन् | theory of evolution आफैमा सबै कुराको उत्तर हैन तर जति यसले ले जीवहरुको बिकासको ब्याख्या गर्न सक्छ, त्यति कुनै पनि धर्मको ग्रन्थले गर्न सकेको छैन | धर्म भनेको फिलोसोफी हो, बिज्ञान हैन |

    अमेरिकामा सबै किसिमका मान्छे भेटिन्छन | मलेसियाको बिमान एलियनले हराइदिएको बिश्वास गर्ने पनि निकै छन् | क्रिस्टियन धर्म मान्ने ओबामा दुइ पटक राष्ट्रपति भैसक्दा पनि ओबामा मुस्लिम नै हो भन्नेको संख्या पनि कम छैन | त्यसै गरि चरम क्रिस्टियनहरुले अहिले सम्म पनि Theory of evolution खेदो खन्न छोडेका छैनन जबकि उनीहरुको बार्षिक बजेटको ठुलो हिस्सा यसैको आधार मानेर गरिने genetic र molecular biology को अनुसन्धानमा खर्च हुन्छा | आदम र इभ बाट नभई बादरबाट मान्छेको बिकास भएको धार्मिक हिसाब बाट पाच्च्य हुदैन | त्यहि भएर “Intelligent Design ” को theory त्यहि evolution को विकल्पको रुपमा भित्र्याइएको हो | केहि बिज्ञानका मान्छेलाइ जम्मा पारि बिज्ञानका केहि सहि तथ्यहरुलाई गलत interpretation गरि बैकल्पिक theory पेश गरिएको हो | केहि समय पहिला Texas का स्कुलमा समेत बिज्ञानको क्लासमा राजनीतिक बाटोबाट घुसाइएको पनि थियो- जसको सम्पूर्ण बैज्ञानिक जगतबाट तिब्र आलोचना भएको थियो | यहि बिषयमा अनुसन्धान नगर्ने र राम्रो सग evolution को theory नबुझ्नेलाइ Intelligent Design पनि हो कि भन्ने पर्छ, त्यसैको शिकार “उदय” जी पनि हुनुभएछ | संसारमा misinformation को बाढी नै छ, के सत्य हो के हैन भनेर बुझ्न गार्है छ तर genetic र cellular biology का बैज्ञानिक यो मामिलामा एकमत छन् | Nature र Science journal मा एउटा पनि Intelligent Design को theory को सपोर्ट हुने आर्टिकल देखाउनुस अनि भन्नुस बिज्ञानको आर्टिकल भनेर – नत्र कुन खगोल सश्त्रीले के विचार राख्यो या अरु कुनै बैज्ञानिकको व्यक्तिगत धारणा के छ भनेर त्यो theory हुदैन | बिज्ञानको आर्टिकल यो तब हुन्थ्यो जब तपाई किन Intelligent Design बैज्ञानिक theory हैन भन्ने बताउनु हुन्थ्यो | यसका हरेक विश्लेषणको उत्तर छन् — तर त्यसको लागि evolution लाइ theory रुपमा हेर्नु पर्छ — theology को रुपमा हैन |

    Intelligent Design जस्तै अरु हास्यास्पद theory हरु पनि छन (धर्म बाटै प्रेरित) , जस्तै हाम्रो ब्रम्हाण्ड जम्मा १० हजार वर्ष पुरानो हो — यस्तो भन्ने पनि निकै छन् — जसमा केहि बैज्ञानिक हुँ भन्ने पनि होलान | इन्टरनेटमा बैज्ञानिक तथ्यहरु पेश गरेर यसको सपोर्ट भएको भनि व्याख्या गरिएका आर्टिकल या भिडियो प्रसस्त पाइन्छ | तर खगोल बिज्ञ र भौतिक बिज्ञहरु एकमत छन् कि यो सरासर हास्यास्पद कुरा हो |

    अन्तमा, माइसंसारका बिज्ञ पाठक उत्तमजी लगायत अरु molecular biologist हरुले विचार राखिदिए निकै राम्रो हुन्थ्यो — किनकि बिज्ञान भनेर पेश गरिसके पछि सहि बिज्ञान पेश गरिदिए हुन्थ्यो, जसले माइसंसार इज्जत बढ्थ्यो | Intelligent Design सहि निस्क्यो, मंगल ग्रहमा मान्छेको टाउको फेला पर्यो — या मलेसियाको प्लेनलाइ एलिएन ले लग्यो — लगायतका बिज्ञान समाचार अमेरकाका ट्याब्लोइड हरुमा दिनहु आउछन — त्यसले सहि बिज्ञान प्रतिनिधित्त्व गर्दैन |

    Reply
    1. premji says:
      March 17, 2014 at 4:06 pm

      बिज्ञानलाइ धर्मको आँखाबाट हेर्ने हो भने अरु धेरै कुरा बिज्ञान संग बझिना गएको पाइन्छ | माथि क्रिस्टियन धर्मको मात्र उल्लेख भएछ, तर हरेक धर्ममा यो कुरा लागु हुन्छ, यदि ग्रन्थको शाब्दिक उल्था गर्ने हो भने | त्यहि भएर बिज्ञानलाइ बिज्ञानकै परिभाषा दिउँ, धर्मको हैन | तात्वीक उल्था गर्ने हो भने मान्छे धार्मिक भएर पनि बिज्ञानसंग बिमति राख्नु पर्दैन | खासमा बिज्ञान र धर्म बिल्कुल फरक कुराहरु हुन् र एकले अर्को को interpretation गर्न सक्दैनन् |

      Reply
  26. Sagar says:
    March 17, 2014 at 4:33 am

    राम्रो लेख छ. आशा छ औधो दिनहरु मा नि येस्तै लेखहरु पढ्न
    पैयिने छ. Universe समबन्धि लेखहरु नि लेख्नु hola

    Reply
    1. premji says:
      March 17, 2014 at 10:11 am

      कृपया अर्को यस्तै theory नदोहोरियोस लेखक ज्यु बाट: http://en.wikipedia.org/wiki/Young_Earth_creationism

      Reply
  27. KEDAR says:
    March 17, 2014 at 4:31 am

    राम्रो अर्को सुरुआतको लागि मुरी मुरी धन्याद | येस्तै येस्तै विभिन्न विधाहरु थप्दै जाने हो नियमित पनी गर्दै जाने हो भने “MySansar बाहेक कोही छ ?” भन्ने माइका लाल मात्रै जन्मने छन् |

    Reply
  28. Himal Gurung says:
    March 17, 2014 at 4:20 am

    First of all, human evolved from ape like creature and not from monkey.
    Looks like writer does not understand clearly how the evolution works. Evolution is a flow and not a stage or ladder. Looking for transition stage between species is simply not understating the evolution properly as all the species are in transition stage all the time.
    Simple things get complicated over time and look like designed especially if you consider 13.6 billions of evolution history, that’s the nature of evolution. Evolution does not have any aim or destination so there is no guarantee that today’s monkey will turn to human in future.
    Why only DNA, all the things in the nature looks like designed (e.g. eyes, brain, heart etc) and everything in the universe. The similarity and pattern of DNA structure among all the living creature itself point towards evolution and not creation.

    Reply
  29. Manoj says:
    March 17, 2014 at 3:54 am

    खतरा टपिक आयो त मेरो संसारमा . ल ठिक छ नया कुरा सिक्न पाइने भयो .

    Reply
  30. madan bajrachary says:
    March 17, 2014 at 2:47 am

    दियनय प्राणीको व्यक्तिगत बिशेस परिचय र अस्तित्वको प्रमाण भयको कुरा आज बिस्वले मानेको छ/ तर केहि समय अघि नेपालको अदालतले दियनय परिछ्ययनले देखायको कुरालाई नमानेर यौटा व्यक्तिलाई कसैको “बाउ” भयको फैसला सुनायको समाचार प्रकाशमा आयको देख्दा नेपालको कयौं ब्यबस्था तेही ” तथास्तु-युग ” कै जस्तै रहेको देखिन्छ/ हुनत जस्तो व्यक्तिहरु नेपालको कानुन निर्माता व्यबस्थाको निर्णायक बनेका छन् तिनीहरुलाई हेर्दा नेपाल तथास्तु युग बात आधुनिक युगमा प्रवेस गर्न सक्ला भन्ने कुरामै आशंका उब्जेकैछ/ साधारण खरदार पदमा नियुक्त हुन् कति योग्यता चाहिन्छ भनेर कानुनले तोकेको छ/ प्रधान मन्त्रि र मन्त्रीहरु पनि कर्मचारीहरु नै कानुन र संविधानले मान्छ/ खरदार बन्न यति योग्यता चाहिन्छ भनेर कानुन बनाउने यिनै संसद मन्त्रीहरुले सांसद प्रधान मन्त्रि र मन्त्रि बन्न कस्तो योग्यता चाहिन्छ भनेर ब्यबस्थानै गरेको छैन/ कुरा यतिमै सिमित छैन, कानुनले बन्देज लगायको अपराधीहरु समेत नेपालको कानुन निर्माता र मन्त्रि बनेको देख्दा दि यन य कुरा नेपालमा गर्नु निरर्थकनै हुने देखिन्छ/

    Reply

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

माइसंसारलाई सहयोग गर्नुस्

माइसंसार पाठकहरुलाई स्वेच्छिक सहयोगको आह्वान गर्छ। तपाईँ इसेवामार्फत् वा तलको क्युआर कोडमार्फत् सहयोग गर्न सक्नुहुन्छ। विस्तृत यसमा पढ्नुस्।

Links

  • गृहपृष्ठ (Home)
  • मेरो बारेमा (About me)
  • पुरानो ब्लग (Archives)
  • माइसंसार इमेल

यो साइटमा भएका सामाग्रीहरु व्यवसायिक प्रयोजनका लागि कुनै पनि हिसाबले टेक्स्ट, फोटो, अडियो वा भिडियोका रुपमा पुनर्उत्पादन गर्न स्वीकृति लिनुपर्नेछ। स्वीकृतिका लागि [email protected] मा इमेल गर्नुहोला।
© 2025 MySansar | Powered by Superbs Personal Blog theme